Na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się nowy projekt ustawy regulujący pracę zdalną oraz określający sposób badania trzeźwości pracowników. Tym razem resort pracy zdecydował się na zbiorcze uregulowanie tych dwóch, ważnych dla pracodawców kwestii. Przedstawiamy najważniejsze postanowienia nowego projektu ustawy.
Badanie trzeźwości pracowników
- Pracodawcy będą mogli wprowadzić kontrolę pracowników w zakresie trzeźwości oraz na obecność środków odurzających działających podobnie do alkoholu („kontrola trzeźwości”). Badania będą mogły być wprowadzone, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia, zdrowia lub ochrony mienia.
- Kontrolą trzeźwości mogą być objęci nie tylko pracownicy, ale także osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.
- Badanie może być przeprowadzone przez pracodawcę tylko przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego. Na żądanie pracodawcy lub pracownika, niedopuszczonego do wykonywania pracy badanie będzie przeprowadzane przez organ powołany do ochrony porządku publicznego (policja, straż miejska). Pracownicy, którzy odmówią poddania się badaniu przez odpowiednie służby, będą kierowani na badania krwi lub moczu.
- Pracodawcy będą upoważniani do przetwarzania informacji na temat badania oraz przechowywania jego wyniku tylko w przypadku, gdy zostanie stwierdzony stan nietrzeźwości. Wyniki badań mogą być przechowywane w aktach osobowych przez okres roku, a w sytuacji gdy wobec pracownika została zastosowana kara porządkowa – do czasu uznania kary za niebyłą.
- Pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia za czas niedopuszczenia do pracy tylko w przypadku, gdy badanie nie potwierdzi obecności alkoholu lub substancji odurzających.
- Zasady przeprowadzania badań trzeźwości mają być uregulowane w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub obwieszczeniu. Pracodawca powinien określić grupy pracowników objętych badaniem, sposób przeprowadzenia badań, rodzaj wykorzystywanego urządzenia, a także czas i częstotliwość badań.
- Katalog przesłanek uzasadniających nałożenie na pracownika kary porządkowej zostanie uzupełniony o sytuację, w której pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu lub zażywał taki środek w trakcie pracy
- Szczegółowe zasady dotyczące kontroli zostaną określone w rozporządzeniu. Rozporządzenie będzie precyzowało warunki i metody przeprowadzania badań, sposób ich dokumentowania oraz wykaz środków działających podobnie jak alkohol.
Praca zdalna
- Praca zdalna będzie mogła być wykonywana na polecenie pracodawcy, w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii, a także w sytuacji, gdy z powodu siły wyższej nie jest możliwe zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
- Projekt przewiduje możliwość wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej w wymiarze do 24 dni w roku kalendarzowym. Okazjonalna praca zdalna będzie możliwa na wniosek pracownika, zaakceptowany przez pracodawcę.
- Polecenie pracy zdalnej nie będzie wymagało zgody pracownika. Pracownik będzie musiał złożyć oświadczenie, że posiada odpowiednie warunki lokalowe i techniczne.
- Pracodawca będzie zobowiązany do uwzględnienia wniosku o wykonywanie pracy zdalnej w przypadku pracowników wychowujących dziecko do lat 4, a także opiekujących się osobą posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Nowa wersja projektu modyfikuje grupę osób uprawnionych do złożenia wniosku, dodając do niej pracownice w ciąży. Zgodnie z nową wersją projektu wniosku nie będą mogli złożyć pracownicy opiekujący się osobami o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Pracodawca może odmówić udzielenia zgody tylko, gdy ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy, świadczenie jej w sposób zdalny nie jest możliwe.
- Pracownikowi wykonującemu pracę zdalną, przysługiwać będzie ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą lub ryczałt na pokrycie poniesionych kosztów. Pracodawca będzie musiał zapewnić pracownikowi niezbędne urządzenia techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
- Pracodawca i pracownik ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej. Wniosek będzie mógł być złożony w każdym czasie. Nowa wersja projektu zakłada, że pracodawca nie będzie mógł wnioskować o zaprzestanie pracy zdalnej w przypadku pracownic w ciąży, pracowników wychowujących dziecko do lat 4, czy opiekujących się osobą niepełnosprawną.
- Zgodnie z nową wersją projektu, w przypadku stwierdzenia uchybień BHP lub naruszeń w przestrzeganiu procedur ochrony danych osobowych, pracodawca może zobowiązać pracownika do ich usunięcia we wskazanym terminie albo cofnąć zgodę na wykonywanie pracy zdalnej.
- Nowa wersja projektu zakłada, że kontrola wykonywania pracy zdalnej, a także przestrzeganie zasad BHP oraz ochrony danych osobowych odbywa się na zasadach ustalonych z pracownikiem. Kontrola może być wykonywana w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika.
- Zmianie uległ też zakres obowiązków pracodawcy z zakresu BHP. Zgodnie z nową wersją projektu, pracodawca nie będzie miał obowiązku:
- współdziałania z innymi pracodawcami, w sytuacji gdy w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców;
- realizować obowiązki z zakresu pierwszej pomocy;
- organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami BHP;
- dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy, wyposażenia technicznego, a także zapewnienia odpowiednich pomieszczeń pracy;
- zapewniania posiłków profilaktycznych i napojów;
- zapewnienia odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz niezbędnych środków higieny osobistej.
- Zgodnie z nową brzmieniem projektu wnioski, dla których kodeks pracy lub inne ustawy wykonawcze wymagają formy pisemnej, mogą być złożone w formie papierowej lub elektronicznej.
