Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego
Najczęściej komentowaną ostatnio nowelizacją jest ta wprowadzona ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zmiany wprowadzone tą ustawą będą miały również wpływ na sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Ustawa wejdzie w życie 7 listopada 2019 r., należy jednak zaznaczyć, iż część zmian weszła już w życie z dniem 21 sierpnia 2019 r. a pozostałe będą obowiązywać odpowiednio od 7 lutego 2020 r. i 7 sierpnia 2020 r. Co przyniesie nam ta obszerna nowelizacja? Poniżej przedstawiamy Państwu wybrane zmiany, które zaczną obowiązywać od 7 listopada 2019 r.
Postępowanie przygotowawcze
Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do procedury cywilnej postępowania przygotowawczego. W konsekwencji, zlikwidowano wstępne badanie sprawy i czynności wyjaśniające. Celem postępowania przygotowawczego jest rozwiązanie sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy. Jeśli rozwiązanie sporu na tym etapie okaże się niemożliwe, sporządza się plan rozprawy.
W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych ustawodawca wykazał się łagodniejszym podejściem do braków formalnych przesądzając, iż stronę, która wnosi pismo wszczynające postępowanie wzywa się do usunięcia jego braków, tylko gdy braki te uniemożliwiają przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego, natomiast reszta braków może być usunięta na posiedzeniu przygotowawczym. Posiedzenie przygotowawcze ma również służyć ustaleniu przez sąd listy dowodów do przeprowadzenia z urzędu oraz wyjaśnieniu innych okoliczności istotnych dla prawidłowego i szybkiego rozpoznania sprawy.
Zmiana ma na celu ugodowe rozwiązanie sporu na wczesnym etapie (pamiętając, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zawarcie ugody ani poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie jest dopuszczalne), a jeśli do tego nie dojdzie – uporządkowanie dalszego toku postępowania.
Obowiązek zatrudniania pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania
Sąd może orzec obowiązek dalszego zatrudniania pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania nie tylko w przypadku uznania wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, ale również pracownika przywróconego do pracy.
Po wejściu w życie zmiany, możliwe będzie przywrócenie pracownika do pracy i nałożenie na pracodawcę obowiązku dalszego zatrudnienia do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (niezależnie od trwania okresu wypowiedzenia). Możliwe, że pracodawca, który odwoła się od wyroku sądu pierwszej instancji, będzie musiał zatrudniać takiego pracownika aż do czasu wydania prawomocnego wyroku.
Zmiany mają na celu rzeczywiste wykorzystanie możliwości przywrócenia pracownika do pracy, która obecnie jest w minimalnym stopniu stosowana w praktyce.
Pouczenie o prawdopodobnym wyniku sprawy
Nowością jest wprowadzenie pouczenia o prawdopodobnym wyniku sprawy. Po zmianach przewodniczący będzie mógł na posiedzeniu pouczyć strony o prawdopodobnym wyniku sprawy w świetle zgłoszonych do tej chwili twierdzeń i dowodów.
W uzasadnieniu do tej regulacji czytamy, iż ma ona na celu „poprawę wzajemnej komunikacji między sądem a stronami, w szczególności osłabienie barier, tradycyjnie uzasadnianych dotychczas pozycją sądu jako organu władzy”.
Jeszcze więcej nowości…
Nowością jest również wprowadzenie obowiązku złożenia odpowiedzi na pozew.
Obecnie złożenie odpowiedzi na pozew jest prawem strony. Po zmianach niedopełnienie tego obowiązku będzie wiązać się, w szczególności z możliwością wydania przez sąd wyroku zaocznego.
Nowelizacja wprowadza także możliwość składania przez świadka zeznań na piśmie, jak również możliwość odstąpienia od odczytania wyroku, w sytuacji gdy nikt nie stawił się na ogłoszenie (włączając publiczność).
Zmianie uległy zasady rejestrowania czynności sądowych. W obecnym stanie prawnym istnieje możliwość utrwalania przez stronę przebiegu posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk. Znowelizowane przepisy doprecyzowały tę kwestię pozwalając na rejestrację również innych czynności sądowych, zniosły wymóg zgody sądu na nagrywanie, natomiast wprowadziły obowiązek uprzedzenia sądu o zamiarze rejestracji dźwięku.
Postępowanie uproszczone
Nowelizacja doprecyzowuje zakres spraw, które nie będą mogły być rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym wymieniając również sprawy z zakresu prawa pracy rozpoznawane z udziałem ławników. Będą to sprawy o:
a) ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy,
b) naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane,
c) odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu;
Sprawy z zakresu spraw ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem niektórych (np. o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński oraz pogrzebowy, świadczenie rehabilitacyjne; odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) również zostały wyłączone z rozpoznawania w postępowaniu uproszczonym. Znowelizowany art. 5051 §3 KPC przyznaje sądowi uprawnienie do rozpoznania sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, jeżeli może to przyczynić się do sprawniejszego rozpoznania sprawy.
Nowelizacja ustawy o ofercie publicznej
23 października przekazano Prezydentowi RP do podpisu nowelizację ustawy o ofercie publicznej. Stanowi ona implementację dyrektywy SRD II (Shareholders Directive Rights).
Nowelizacja wprowadza dodatkowe obowiązki dla spółek publicznych w zakresie wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych, w szczególności:
- wdrożenia polityki wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych oraz
- sporządzania corocznych sprawozdań o wynagrodzeniach członków tych organów.
Politykę wynagrodzeń zatwierdzać będzie walne zgromadzenie akcjonariuszy. Wśród obowiązkowych postanowień polityki wynagrodzeń znalazły się m.in.:
- podział wynagrodzenia na składniki stałe i zmienne,
- ich wzajemne proporcje oraz zasady przyznawania premii i wszelkich świadczeń pieniężnych i niepieniężnych,
- wskazanie okresu, na jaki zostały zawarte umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub inne umowy o podobnym charakterze z członkami zarządu i rady nadzorczej,
- opis głównych cech dodatkowych programów emerytalno-rentowych i programów wcześniejszych emerytur, itd.
Ponadto, polityka wynagrodzeń musi precyzować kryteria przyznawania zmiennych składników wynagrodzeń oraz zasady przyznawania wynagrodzenia w formie instrumentów finansowych (jeśli są przyznawane).
Wynagrodzenie będzie wypłacane członkom zarządu i rady nadzorczej wyłącznie zgodnie z polityką wynagrodzeń. Spółki będą zobowiązane do publikacji polityki wynagrodzeń, uchwały w sprawie polityki wynagrodzeń oraz sprawozdań o wynagrodzeniach na swojej stronie internetowej.
