Zmiany przepisów | Dyrektywa w sprawie sygnalistów – coraz bliżej nowych obowiązków
Nowa dyrektywa w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii („Dyrektywa o ochronie sygnalistów”) została przyjęta przez Radę UE w dniu 7 października 2019 r. Dyrektywa zobowiązuje Państwa członkowskie do wprowadzenia regulacji dotyczących wewnętrznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości oraz wewnętrznych procedur przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych w związku ze zgłoszeniami.
Obowiązki określone w dyrektywie mają dotyczyć:
- podmiotów zatrudniających co najmniej 50 pracowników;
- podmiotów o rocznym obrocie handlowym lub rocznej sumie bilansowej w wysokości co najmniej 10 mln EUR;
- podmiotów dowolnej wielkości prowadzących działalność w obszarze usług finansowych lub podmiotów narażonych na ryzyko związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu.
Pracodawcy, o których mowa w Dyrektywie będą mieli obowiązek:
- stworzyć kanały dokonywania zgłoszeń przez sygnalistów;
- wyznaczyć bezstronną osobę lub dział odpowiedzialne za podejmowanie działań w związku z otrzymanym zgłoszeniem;
- przekazywać informację zwrotną na temat zgłoszenia w ciągu nie więcej niż trzech miesięcy;
- zapewnić zrozumiałe i łatwo dostępne informacje na temat procedur dotyczących dokonywania zgłoszeń.
Sygnaliści, czyli osoby dokonujące zgłoszeń, mają podlegać ochronie przed działaniami odwetowymi takimi jak np.: zawieszenie, zwolnienie, degradacja lub wstrzymanie awansu, przekazanie obowiązków, zmiana miejsca pracy, obniżenie wynagrodzenia, zmiana godzin pracy, wstrzymanie szkoleń, negatywna oceny wyników, kary dyscyplinarne, zastraszanie, mobbing lub wykluczenie w miejscu pracy.
Sygnalistą może zostać pracownik, urzędnik służby cywilnej, ale też osoba prowadząca działalność na własny rachunek. Uprawnienia sygnalisty mogą przysługiwać również członkom organów zarządzających lub nadzorujących przedsiębiorstwa, akcjonariuszom lub wspólnikom, a także wolontariuszom i stażystom. Sygnalistą może być także osoba pracująca pod nadzorem i kierownictwem wykonawców, podwykonawców oraz dostawców.
Dyrektywa wyznacza jedynie minimalny standard ochrony sygnalistów, pozostawiając krajowym ustawodawcom swobodę ustalania konkretnych rozwiązań (szczególnie w zakresie określenia kar za brak wypełniania obowiązków i objęcia obowiązkami przedsiębiorców zatrudniających mniej niż 50 osób). Państwa członkowskie powinny wprowadzić przepisy dotyczące ochrony sygnalistów najpóźniej do 15 maja 2021 r.
