W dniu 15 grudnia 2018 r. weszły w życie niektóre przepisy ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem nadzoru nad rynkiem finansowym oraz ochrony inwestorów na tym rynku („Nowelizacja”). Jednym z celów Nowelizacji było przyznanie Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („Prezes UOKiK”) nowych instrumentów w przeciwdziałaniu i sankcjonowaniu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz klauzul abuzywnych, w szczególności na rynku finansowym. Nowelizacja wprowadziła możliwość nakładania przez Prezesa UOKiK wysokich kar pieniężnych na osoby fizyczne zarządzające przedsiębiorcami dopuszczającymi się tego rodzaju praktyk.
Główne zmiany wprowadzone Nowelizacją
Nowelizacja wprowadziła do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przepisy uprawniające Prezesa UOKiK do nałożenia na osobę zarządzającą karę pieniężną, jeżeli osoba ta, w ramach sprawowania swojej funkcji w czasie trwania stwierdzonego naruszenia, umyślnie, przez swoje działanie lub zaniechanie, dopuściła przedsiębiorcę do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów lub też stosowania klauzul abuzywnych. Wysokość kary pieniężnej jaką Prezes UOKiK może nałożyć na osobę zarządzającą wynosi do 2 milionów zł, a w przypadku osoby zarządzającej przedsiębiorcą z sektora finansowego – do 5 milionów zł.
Publiczne wypowiedzi Prezesa UOKiK wskazują, że organ antymonopolowy zamierza korzystać w swojej praktyce z uprawnień przewidzianych Nowelizacją. Prezes UOKiK podkreślił, że
„będziemy korzystać z nowych narzędzi, ponieważ z naszego doświadczenia wynika, że to decyzje oraz nadzór kadry zarządzającej mają ogromny wpływ na stosowanie przez firmę praktyk, które naruszają prawa konsumentów. Może to być np. wywieranie presji na sprzedawców, by pozyskiwali jak najwięcej klientów, nawet kosztem wprowadzania ich w błąd.”
Przed wejściem w życie Nowelizacji Prezes UOKiK był uprawniony do nałożenia kary pieniężnej (w wysokości do 2 milionów zł) na osobę zarządzającą, jeżeli umyślnie dopuściła się ona do naruszenia przez przedsiębiorcę zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję. Dotychczas Prezes UOKiK nie zastosował takiej sankcji, jednak w czerwcu 2018 r. wszczęte zostało pierwsze postępowanie antymonopolowe, w którym zarzuty zostały postawione nie tylko przedsiębiorcom, ale także kilku osobom zarządzającym.
Warto również podkreślić, że na podstawie Nowelizacji, Prezes UOKiK został członkiem Komisji Nadzoru Finansowego i będzie brał udział w jej posiedzeniach z głosem doradczym. Celem tej zmiany jest usprawnienie przepływu informacji pomiędzy ww. organami.
