WPROWADZENIE
W dniu 15 kwietnia 2021 roku Sejm RP przyjął projekt nowelizacji prawa energetycznego oraz innych ustaw („Nowelizacja”), których zakres regulacji wprowadza szereg zmian dla podmiotów wykorzystujących energię elektryczną.
Nowelizacja przewiduje zmiany dotyczące m.in. kwestii magazynowania energii elektrycznej, wprowadzenia systemu inteligentnego opomiarowania (tzw. inteligentnych liczników), rekuperacji oraz innych istotnych zagadnień z zakresu szerokorozumianego prawa energetycznego i rynku mocy. Nowelizacja obecnie trafiła pod obrady Senatu RP.
Na etapie komisji prawniczej w Radzie Ministrów pozostaje natomiast projekt z dnia 9 marca 2021 r. dotyczący nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw („Projekt”), który wprowadza zmiany m.in. w zakresie małych instalacji OZE i systemu aukcyjnego.
MAGAZYNY ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Jedna z najistotniejszych zmian przewidzianych w Nowelizacji dotyczy magazynów energii elektrycznej, których definicje występujące w różnych aktach prawnych zostały ujednolicone. Magazyn energii w planowanym brzmieniu będzie oznaczać instalację umożliwiającą magazynowanie energii elektrycznej i wprowadzenie jej do sieci elektroenergetycznej. Magazyny energii elektrycznej zostały podzielone na trzy różne kategorie, w zależności od łącznej zainstalowanej mocy elektrycznej. Z zakwalifikowaniem do danej kategorii będą wiązały się określone obowiązki regulacyjne:
| Moc magazynu („X”) | Obowiązki regulacyjne |
| X < 50 kW | Brak dodatkowych obowiązków rejestracyjnych |
| 50 kW < X < 10 mW | Złożenie wniosku o wpis do rejestru magazynów energii elektrycznej do 30 czerwca 2021 roku |
| 10 mW < X | Złożenie wniosku o uzyskanie koncesji na magazynowanie energii elektrycznej do Prezesa URE, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie Nowelizacji |
Ustawodawca wprowadził również ułatwienia w zakresie prowadzenia tych magazynów, poprzez m.in.:
- wprowadzenie rozliczania metodą salda (likwidacja pobierania podwójnych opłat dystrybucyjnych i przesyłowych);
- zwolnienie z obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia dla energii elektrycznej pobranej i zużytej na potrzeby magazynowania;
- wyłączenie tych instalacji z obowiązku sporządzania taryf i obniżenie opłaty za przyłączenie do sieci;
- umożliwienie pobierania energii elektrycznej z sieci przez magazyn energii elektrycznej stanowiący część instalacji OZE lub hybrydowej instalacji OZE bez utraty praw do certyfikatów i innych uprawnień.
III. SYSTEM INTELIGENTNEGO OPOMIAROWANIA
Nowelizacja przewiduje uruchomienie Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii („CSIRE”). Dane do CSIRE będą udostępniane poprzez liczniki zdalnego odczytu, które zastąpią „tradycyjne” liczniki. Operatorzy systemu dystrybucji („OSD”) będą obowiązani do wymiany tych liczników.
CSIRE posłuży do zbierania i przetwarzania m.in. danych niezbędnych do zmiany sprzedawcy energii elektrycznej, lub rozliczeń za jej sprzedaż i dostarczanie. Nowe liczniki mają umożliwić zdalny odczyt i analizę poziomu zużycia energii, których aktualizacja ma następować co 15 minut. Po wprowadzeniu liczników zdalnego odczytu, nastąpi zmiana sposobu rozliczania z OSD, ponieważ konsument nie będzie płacił rachunków na podstawie prognozy zużycia energii elektrycznej, lecz za faktycznie zużytą energię.
Nowelizacja wprowadziła następujący harmonogram wymiany liczników, określający minimalny procent liczników zdalnego odbioru wśród łącznej liczby punktów poboru energii u odbiorców końcowych dla danego OSD:
IV. REKUPERACJA I ZSD
Rekuperacja energii elektrycznej polega na jej odzysku i powtórnym wprowadzeniu do sieci lub do miejsca jej magazynowania. Dotychczasowe przepisy nie przewidywały szczegółowych regulacji w tym zakresie. Wprowadzone w Nowelizacji przepisy dotyczące rekuperacji (odzysku) energii elektrycznej w następstwie hamowania pojazdów oraz odbioru energii elektrycznej przez punkt ładowania z pojazdu elektrycznego obejmują swoim zakresem pojazdy kolejowe (w tym metro), trolejbusy i tramwaje.
Rozliczanie dostarczanej energii elektrycznej będzie następowało na podstawie różnicy ilości energii elektrycznej pobranej i zwróconej przez danego odbiorcę, ustalanej w oparciu o rzeczywiste wskazania urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych.
Zgodnie z brzmieniem przepisów Nowelizacji, rozliczanie strat energii elektrycznej powstałych w sieci trakcyjnej przyłączonej do sieci dystrybucyjnej oraz w sieci dystrybucyjnej podczas dostarczania lub zwrotu tej energii będzie następowało na podstawie umowy, a na podmiotach wykorzystujących tę metodę wprowadzania energii elektrycznej do sieci nie będzie spoczywał obowiązek uzyskania koncesji.
Nowelizacja reguluje status prawny zamkniętych systemów dystrybucyjnych („ZSD”). Wniosek o uznanie systemu dystrybucyjnego za ZSD ma dotyczyć systemu dystrybucyjnego zlokalizowanego na ograniczonym obszarze geograficznym (w szczególności na obszarze zakładu przemysłowego oraz w jego najbliższym otoczeniu, na obszarze obiektu handlowego lub miejsca świadczenia usług wspólnych). Z uzyskaniem decyzji o uznaniu systemu jako ZSD wiążą się korzyści w postaci zwolnienia z obowiązku przedkładania do zatwierdzania taryf i sporządzania planów rozwoju.
ZMIANA DEFINICJI „MAŁEJ INSTALACJI” OZE
Projekt nowelizacji ustawy OZE przewiduje istotną zmianę w zakresie instalacji odnawialnych źródeł energii. Zgodnie z projektowaną zmianą definicji „małej instalacji”, z obowiązku uzyskania koncesji na sprzedaż energii elektrycznej zostaną zwolnione instalacje o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej do 1 MW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu większym niż 150 kW i mniejszym niż 3 MW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest większa niż 50 kW i nie większa niż 1 MW.
Wytwórcy, którzy w obecnym stanie prawnym obowiązani są do posiadania koncesji, a których przepisy Projektu zwalniają z tego obowiązku, mają być wpisywani z urzędu do prowadzonego przez URE rejestru wytwórców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji – w terminie nie dłuższym niż 90 dni od dnia wejścia Projektu. Uprzednio uzyskana koncesja dla tych instalacji ma wygasać z dniem dokonania wpisu do rejestru.
Dodatkowo w Projekcie przewiduje się zmianę ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z projektowaną zmianą, nie będzie wymagane ustalenie w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego danej gminy (oraz dalej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego), rozmieszczenia instalacji OZE do mocy 500 kW (do mocy 1000 kW dla wolnostojących instalacji fotowoltaicznych zlokalizowanych na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas V, VI, VIz i nieużytki).
SYSTEM AUKCYJNY OZE I POMOC PUBLICZNA
Projekt przewiduje przedłużenie do 30 czerwca 2047 roku maksymalnego okresu dla:
1. obowiązywania mechanizmu rozliczeń „opustu” w ramach systemu prosumenckiego;
2. obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej przez mikroinstalacje OZE działające poza systemem prosumenckim;
3. obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemów FIT oraz FIP;
4. obowiązku zakupu energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemu aukcyjnego.
Przedłużenie możliwości udzielenia pomocy publicznej w ramach mechanizmów określonych w pkt. 3 i 4 liczy się do maksymalnego terminu udzielenia pomocy publicznej, który został przedłużony z dnia 30 czerwca 2021 r. do dnia 31 grudnia 2027 roku. Stosowanie tych przepisów jest jednak zawieszone do dnia wydania pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności tego rodzaju pomocy publicznej
z zasadami rynku wewnętrznego.
VII. ROZLICZENIE DODATNIEGO SALDA W SYSTEMIE AUKCYJNYM
Projekt przewiduje również skrócenie okresu kompensacji dodatniego salda w systemie aukcyjnym do okresu trzech lat z terminem zwrotu do 6 miesięcy do zakończenia danego okresu. Jest to istotna zmiana, ponieważ w dotychczasowym stanie prawnym do kompensacji dochodziło po zakończeniu całego okresu wsparcia tj. po 15 latach.
Dla wspomnianej zmiany przepisów zakłada się dłuższy okres vacatio legis.
W sprawie zapoznania się ze szczegółami nowych regulacji zapraszamy do kontaktu.
