Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało do prac legislacyjnych projekt nowelizacji prawa energetycznego oraz niektórych innych ustaw, której głównym przedmiotem jest stworzenie ram regulacyjnych funkcjonowania rynku wodoru w Polsce.
Zmiany te mają ustalić zasady funkcjonowania rynku wodoru co najmniej do czasu wdrożenia analogicznych przepisów prawa Unii Europejskiej, dać impuls do rozwoju tego rynku zgodnie z polską strategią wodorową oraz zrealizować jeden z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) w zakresie poprawy warunków dla rozwoju technologii wodorowych oraz innych gazów zdekarbonizowanych (reforma B.2.1). Wspomniana polska strategia zakłada m.in. osiągnięcie produkcji ok. 200 tys. ton niskoemisyjnego wodoru rocznie do 2030 r. oraz szerokie wykorzystanie wodoru nisko- i zeroemisyjnego w wielu gałęziach gospodarki (energetyce, ciepłownictwie, transporcie, przemyśle).
Kluczowe zmiany przewidziane w projekcie nowelizacji obejmują:
- wprowadzenie w ustawie – Prawo energetyczne siatki pojęć koniecznych do rozwoju i funkcjonowania rynku wodoru w Polsce, w tym:
a) rozszerzenie katalogu paliw o wodór (wodór stanowić będzie typ paliwa obok dotychczas uwzględnionych w tej definicji: paliw stałych, ciekłych i gazowych),
b) zdefiniowanie poszczególnych rodzajów wodoru (niskoemisyjnego, elektrolitycznego i odnawialnego),
c) wprowadzenie nowych operatorów w zakresie działalności dotyczącej wodoru: operatora systemu wodorowego (OSW), operatora systemu połączonego wodorowego (OSPW) i operatora systemu magazynowania wodoru (OSMW),
d) zdefiniowanie i uregulowanie nowych rodzajów działalności – magazynowania energii w postaci wodoru i przesyłania wodoru sieciami wodorowymi,
e) zdefiniowanie usługi konwersji elektrolitycznej – do świadczenia usługi przedsiębiorstwom energetycznym zobowiązani będą OSW, OSMW, operator systemu przesyłowego gazowego (OSPg) i operator systemu dystrybucyjnego gazowego (OSDg); - uregulowanie zasad działalności związanej z wodorem, w tym jej koncesjonowania;
- zdefiniowanie nowych rodzajów umów: świadczenia usług przesyłania i magazynowania wodoru oraz umowy o przyłączenie do sieci wodorowej;
- upoważnienie ministra właściwego do spraw energii do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków funkcjonowania systemu wodorowego.
Projekt dopuszcza pełnienie roli OSW przez OSPg i OSDg, w związku z możliwościami przesyłu wodoru sieciami gazowymi. Zagadnienia tzw. unbundling oraz third party access omawia poniższa tabela.
WYBRANE ZAGADNIENIA |
ODNIESIENIE DO RYNKU GAZU I WODORU |
UNBUNDLING |
|
THIRD PARTY ACCESS |
|
Porównanie obowiązków uzyskania koncesji dla poszczególnych działalności w zakresie rynku gazu i wodoru
DZIAŁALNOŚĆ | RYNEK GAZU |
RYNEK WODORU |
WYTWARZANIE |
|
|
PRZESYŁ |
|
|
MAGAZYNOWANIE |
|
|
OBRÓT |
|
|
Prowadzenie działalności dotyczącej wodoru bez wymaganej koncesji
Podmiot, który w dniu wejścia w nowelizacji będzie wykonywał działalność gospodarczą w zakresie magazynowania, przesyłania, obrotu wodorem oraz dostarczania wodoru bezpośrednimi rurociągami wodorowymi, która zgodnie z nowelizacją wymaga uzyskania koncesji – będzie zobowiązany do uzyskania koncesji w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji. Koncesję wyda Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a do czasu jej wydania, podmiot ubiegający się o wydanie koncesji będzie mógł prowadzić ww. działalność na dotychczasowych zasadach.
Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie magazynowania, przesyłu, obrotu wodorem lub dostarczania wodoru bezpośrednimi rurociągami wodorowymi bez wymaganej koncesji, będzie zagrożony karą grzywny w wysokości do 5 000 000 zł albo karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
Wejście w życie zmian
Projekt nowelizacji znajduje się na wczesnym etapie legislacyjnym. Zgodnie z aktualną treścią projektu, zmiany mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Alert uwzględnia opublikowane raporty z konsultacji publicznych, opiniowania i uzgodnień międzyresortowych i wdrożone zmiany rządowego projektu ustawy.