Split payment może dotyczyć tylko części VAT z faktury. Wtedy pozostała część regulowana jest na rachunek rozliczeniowy za pomocą zwykłego przelewu, potrącenia lub innej formy rozliczeń.
Bank sam podzieli zapłatę
- Czy to podatnik dokonuje przesunięcia środków pomiędzy rachunkiem rozliczeniowym a rachunkiem VAT?
Nie, księgowanie takie następuje w sposób zautomatyzowany i wykonywane jest przez bank w sytuacji gdy przelew przychodzący został wykonany przez dłużnika z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Podatnik otrzymujący przelew nie jest zobligowany do podjęcia działań w tym zakresie i nie ma też takich technicznych możliwości.
Za błędny przelew odpowiadają kontrahenci
- Czy dokonując przesunięcia środków z rachunku rozliczeniowego na rachunek VAT bank weryfikuje poprawność kwot?
Nie. Stosowne księgowania banku oparte są wyłącznie o informacje zawarte w poleceniu przelewu realizowanym przez dłużnika. Błędnie wpisane kwoty podatku lub kwoty netto należności nie są korygowane przez banki i odpowiedzialność z tego tytułu obciąża strony transakcji, a nie banki.
Nie trzeba wnioskować o dodatkowy rachunek
- Czy muszę podjąć rozmowy z bankiem, aby uzyskać rachunek VAT niezbędny dla realizowania podzielonej płatności?
Nie, rachunek otwierany jest przez bank z mocy prawa, bez dodatkowej opłaty za jego prowadzenie. Warto jednak ustalić z bankiem inne warunki związane z funkcjonowaniem rachunku VAT, w szczególności zasady naliczania i stopę ewentualnych odsetek.
Stosowanie split payment jest dobrowolne
- Czy stosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest obowiązkowe?
Nie, jest to uprawnienie o charakterze dobrowolnym. Rozważane są zmiany w zakresie wprowadzeniem obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności dla niektórych grup podatników, jednak nie zostaną one wprowadzone w życie przed 2019 r.
Nabywca nie musi znać numeru rachunku VAT
- Czy muszę znać numer rachunku VAT kontrahenta, aby zapłacić za fakturę za pomocą podzielonej płatności?
Nie, numer rachunku VAT nie jest do tego potrzebny. Istotne jest, aby nabywca prawidłowo wpisał numer rachunku rozliczeniowego kontrahenta, którego wierzytelność realizuje za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. Przeksięgowanie stosownych kwot VAT wskazanych w poleceniu przelewu nastąpi automatycznie na właściwy rachunek VAT wierzyciela.
Osobny rachunek VAT w każdym banku
- Czy jeżeli mam rachunki rozliczeniowe w różnych bankach, to mogę wskazać do nich jeden rachunek VAT?
Nie jest to możliwe. Każdy podatnik uzyska jeden rachunek VAT dla wszystkich rachunków rozliczeniowych prowadzonych w tym samym banku. Podatnik może ustalić z bankiem powstanie więcej niż jednego rachunku VAT dla prowadzonych rachunków rozliczeniowych. Nie może jednak uzgodnić posiadania jednego rachunku VAT dla rachunków rozliczeniowych prowadzonych przez różne banki.
Przesunięcie kwot z rachunku VAT tylko na wniosek
- Czy jestem w stanie uzyskać zwrot nadwyżki naliczonego VAT z rachunku VAT i w jakim czasie?
Dopuszczalne jest wystąpienie o zwrot nadwyżki podatku naliczonego VAT. Organ powinien zwrócić ją w terminie 25 dni od otrzymania żądania (deklaracji VAT). Kwota nadwyżki zostanie jednak w tym terminie zaksięgowana na rachunku VAT. Przeniesienie jej na rachunek rozliczeniowy po to, aby swobodnie nią dysponować, wymaga złożenia żądania, które powinno być zrealizowane w terminie kolejnych 60 dni.
Nadal możliwe jest również żądanie zwrotu nadwyżki podatku naliczonego VAT na rachunek rozliczeniowy w standardowym terminie 60 dni. Zwrot taki jednak nie nastąpi, jeżeli podatnik ma zaległość w VAT np. za inny okres rozliczeniowy.
Można umówić się z kontrahentem
- Czy strony w umowie mogą wyłączyć stosowanie przez dłużnika mechanizmu podzielonej płatności?
Tak, ustawa nie zabrania takich porozumień. Jednocześnie dłużnik rezygnujący z rozliczenia za pomocą tego mechanizmu nie będzie mógł skorzystać z dobrodziejstw z tym związanych, w szczególności w zakresie domniemania dochowania dobrej wiary dotyczącej weryfikacji kontrahentów. Jednocześnie w przypadku umów ze znanymi sobie kontrahentami zachęta ta nie ma istotnego znaczenia praktycznego.
Podzielona płatność tylko do przelewów w złotych
- Czy możliwe jest stosowanie mechanizmu podzielonej płatności do zapłaty faktur wyrażonych w walutach obcych?
Jeżeli faktura wyrażona jest w walucie obcej, a płatność następuje w walucie polskiej, to wówczas stosowanie podzielonej płatności jest możliwe. Jeżeli natomiast zapłata ma nastąpić w walucie obcej, to wówczas nie ma możliwość jej uregulowania za pomocą podzielonej płatności VAT.
Podatnik powinien monitorować przepływy
- Czy jestem obowiązany monitorować saldo rachunku VAT?
Tak, warto na bieżąco śledzić przepływy na tym rachunku. Pojawienie się na nim kwot od nieznanych podmiotów lub kwot zawyżonych w stosunku do spodziewanej zapłaty może wiązać się z solidarną odpowiedzialnością podatnika za zobowiązania VAT kontrahenta. Odpowiedzialności tej można uniknąć jedynie poprzez niezwłoczne przekierowanie otrzymanej płatności lub jej części z rachunku VAT na rachunek dłużnika, który błędnie uregulował kwotę VAT za pomocą mechanizmu podzielonej płatności.
Piotr Andrzejak, radca prawny, doradca podatkowy, partner kierujący zespołem VAT w Kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
