Zmiany w tym zakresie mają wejść w życie od 1 stycznia 2020 r., bo taki termin narzuca dyrektywa
Projekt nowelizacji ustawy o VAT (bo na razie ciągle mówimy jeszcze o projekcie) dostosowuje krajowe przepisy do tzw. szybkich zmian (quick fix) w dyrektywie Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r. W tym samym czasie ma zacząć obowiązywać również rozporządzenie wykonawcze (2018/1912).
Oba akty prawne dotyczą zmian w zakresie obrotu towarowego z innymi krajami UE, a konkretnie: transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), transakcji łańcuchowych oraz magazynów call-off stock (w Polsce dotychczas nazywanych konsygnacyjnymi).
Magazyny call-off stock
Magazyny call off stock są wykorzystywane, gdy sprzedawca chce przenieść zapasy do magazynu nabywcy z innego państwa członkowskiego. Nabywca (z góry określony) odbiera je w dogodnym dla siebie momencie, a dostawca uzupełnia zapasy.
Projekt nowelizacji przewiduje dwie procedury magazynu typu call-off stock: na terytorium kraju (rozdział 3a) i na terytorium innego państwa UE (rozdział 3b).
Uproszczenia będą dotyczyły zarówno polskich podmiotów prowadzących w kraju tego rodzaju magazyny (będą z nich korzystały zagraniczne firmy), jak i polskich firm, które będą korzystały z takich magazynów za granicą.
– Nowelizacja ustawy o VAT da więc prawo do korzystania z magazynów typu call-off stock zarówno w przywozie, jak i wywozie towarów – tłumaczy Piotr Andrzejak, radca prawny, doradca podatkowy i partner kierujący zespołem VAT Kancelarii SK&S.
Przywóz
W ramach przywozu podatnik zagraniczny będzie mógł nie wykazywać WDT w kraju wysyłki (innym kraju UE niż Polska) i zarazem nie wykazywać w Polsce wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT) transportowanych towarów. W efekcie pozwoli pominąć obowiązki związane z rejestracją i rozliczeniem VAT w Polsce.
Obowiązki te przejmie podmiot pobierający towary z magazynu call-off stock i to on rozpozna WNT od przedmiotowych towarów.
– Dla polskiego podatnika odbiorcy towarów z magazynu typu call-off stock będzie to rozwiązanie korzystne z punktu widzenia płynności finansowej. Pozwoli rozliczyć VAT od „zakupu” towarów wyłącznie „papierowo”, w deklaracji VAT, na zasadzie odwróconego obciążenia – tłumaczy Piotr Andrzejak.
Wywóz
Przy wywozie towarów z Polski do magazynu call-off stock zlokalizowanego w innym państwie członkowskim sytuacja będzie odwrotna polski podatnik VAT nie będzie rozpoznawał WDT w Polsce ani WNT w kraju przywozu, a obowiązek rozpoznania WNT przejdzie na nabywcę towarów pobierającego je z magazynu.
– Tutaj korzyść polskiego podatnika polegać będzie na ominięciu konieczności rejestracji dla celów VAT w kraju wywozu towarów oraz obowiązków w zakresie rozliczenia tam podatku. To obniży koszty funkcjonowania podatnika i niewątpliwie uprości rozliczenia podatkowe polskiego dostawcy zagranicą – mówi Piotr Andrzejak.
Podkreśla jednak, że magazyn typu call-off stock może być stosowany wyłącznie w przypadku dostaw do oznaczonych odbiorców, na podstawie zawartych z nimi porozumień. Nie ma możliwości dostaw w takiej procedurze na rzecz innych, przypadkowych podmiotów.
Magazyn prowadzi podmiot trzeci
Jak w Polsce założyć magazyn call-off stock lub przekształcić z obecnie istniejącego?
Ustanowienie takiego magazynu nie wymaga stosowania specyficznych zabezpieczeń odpowiada Piotr Andrzejak. Wyjaśnia, że z nowej procedury będą korzystały w Polsce podmioty trzecie (nieuczestniczące w dostawie) lub polscy nabywcy towarów.
Warunkiem jej stosowania jest bowiem, aby podmiot wysyłający towary nie posiadał siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce (w przeciwnym razie równałoby się to stworzeniu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce).
W praktyce jak wskazuje Piotr Andrzejak magazynem call-off stock może być każdy magazyn znajdujący się w Polsce, o ile podmiot, do którego on należy, spełni poniższe warunki:
a) jest podatnikiem VAT w Polsce;
b) w terminie 14 dni od pierwszego wprowadzenia towarów do magazynu w procedurze call-off stock złoży za pomocą środków komunikacji elektronicznej ( wyłącznie w ten sposób) do naczelnika właściwego urzędu skarbowego zawiadomienie o prowadzeniu magazynu wykorzystywanego w procedurze call-off Stock. Zawiadomienie musi zawierać:
- dane prowadzącego magazyn,
- numer VAT, adres siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz
- adres magazynu typu call off stock;
c) będzie informować w terminie 14 dni o zmianie danych wskazanych w pkt b. Jeśli zaś chodzi o obowiązki polskich podatników wysyłających towary do magazynów typu call-off stock za granicą, to muszą oni:
1) rejestrować przemieszczenia towarów w ewidencji, o której mowa w art. 54a ust. 1 rozporządzenia VAT 282/2011,
2) podawać w informacji podsumowującej numer identyfikacji podatkowej odbiorcy (nabywcy) towarów poprzedzony kodem PL (do celów VAT UE),
3) przenieść prawo do dysponowania towarami jak właściciel na nabywcę w terminie 12 miesięcy od dnia przybycia towarów do magazynu typu call-off stock,
4) ewentualną zmianę odbiorcy (nabywcy) ujmować w ewidencji, o której mowa w pkt 1) (a sam zmieniony nabywca musi być zarejestrowany dla celów podatku VAT UE),
5) nie dokonywać wywozu towarów z magazynu do innego kraju członkowskiego UE, z wyjątkiem kraju, z którego towary przewieziono do Polski,
6) nie dopuścić do zniszczenia lub kradzieży towarów z magazynu.
Transakcje łańcuchowe
Będą też zmiany w transakcjach łańcuchowych. Chodzi o transakcje, w których jedna firma, np. polska (A), sprzedaje towar firmie niemieckiej (B podmiot pośredniczący), a towar jest transportowany bezpośrednio do innej zagranicznej firmy (C). Dziś problemem jest ustalenie, która transakcja jest ruchoma, a więc która jest opodatkowana stawką krajową (polską lub zagraniczną), a która wewnątrzwspólnotowa, opodatkowana o proc. VAT.
Projekt zakłada, że ruchoma (czyli WDT objęta stawką o proc.) będzie automatycznie pierwsza dostawa realizowana na rzecz pośrednika kontrahenta z UE. A zatem transport będziemy przypisywać do transakcji między A (podmiot polski) i B (podmiot pośredniczący).
Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy B poda A swój numer VAT UE wydany przez państwo wysyłki towaru (czyli przez Polskę). Wtedy transport będzie przypisany do transakcji między B i C i to ta dostawa będzie uznana za ruchomą (ze stawką o proc.).
Eksport i import towarów
Projekt nowelizacji VAT nie przewiduje zmian w zakresie transakcji łańcuchowych obejmujących eksport i import, a więc transakcji pozaunijnych. Zastosowanie mają tu dotychczasowe regulacje.
To oznacza, że do transakcji łańcuchowych obejmujących eksport towarów ma w dalszym ciągu zastosowanie art. 22 ust. 2 ustawy o VAT.
Natomiast do ustalenia miejsca dostawy towarów w ramach transakcji łańcuchowych obejmujących import towarów będą miały zastosowanie jak dotychczas przepisy art. 2 ust. 7, art. 7 ust. 8 i art. 22 ust. 4 ustawy o VAT.
Zaostrzone warunki stosowania o proc. VAT
Projekt wprowadzający tzw. quick fixes przewiduje zaostrzenie warunków uprawniających do opodatkowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) stawką o proc.
– Warunki, które dotychczas były uznawane za formalne przesłanki zastosowania tej stawia, takie jak posłużenie się przez nabywcę towarów ważnym numerem VAT widniejącym w bazie VIES oraz wykazanie WDT przez dostawcę w informacji podsumowującej, staną się warunkami materialnymi. To oznacza, że jeśli nie będą spełnione, nie będzie można skorzystać ze stawki o proc. VAT tłumaczy Adam Sękowski, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Crowe. Wyjaśnia to na poniższych przykładach.
