W lipcu ubiegłego roku informowaliśmy, że z uwagi na toczone dyskusje, należy liczyć się z możliwością ograniczenia sprzedaży napojów energetycznych do osób powyżej osiemnastego roku życia. Zgodnie z zapowiedzią, kwestia ta została uregulowana w projekcie ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym z dnia 9 lutego 2023 r.
Projekt wprowadza:
– definicję „napoju z dodatkiem kofeiny lub tauryny” (jest to wyrób w postaci napoju będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w klasie 10.89 oraz w dziale 11, w którego składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie)
– zakaz sprzedaży takiego napoju energetycznego:
- osobom poniżej 18 roku życia (sprzedawca w razie wątpliwości co do pełnoletności kupującego będzie mógł zażądać okazania dokumentu potwierdzającego jego wiek);
- na terenie jednostek systemu oświaty;
- w automatach.
Opakowania jednostkowe napojów energetycznych będą musiały zostać przez producentów lub importerów oznaczone widoczną, czytelną oraz umieszczoną w sposób nieusuwalny i trwały informacją o treści „Napój energetyzujący” lub „Napój energetyczny”, otoczoną ramką o rozmiarach nie mniejszych niż 1/10 opakowania jednostkowego oraz zajmować większość wydzielonej w ten sposób powierzchni.
Wraz z ww. zasadami, projekt wprowadza sankcje karne za ich złamanie:
- za naruszenie zakazów w zakresie sprzedaży:
– kara grzywny do 2 000 zł (tej samej karze ma podlegać także kierownik zakładu handlowego lub gastronomicznego, który nie dopełni obowiązku nadzoru i przez to dopuści do popełnienia w tym zakładzie naruszenia zakazów);
– ewentualny przepadek napojów energetycznych, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy wykroczenia;
- za naruszenie zasad dotyczących obowiązkowego oznakowania produktów (w produkcji lub podczas imporcie) – kara grzywny do 200 000 zł, ograniczenia wolności albo obie te kary łącznie.
Pierwotny projekt ustawy przewidywał także szczegółowe warunki reklamy i promocji napojów energetycznych; miały być one zbliżone do obowiązujących obecnie dla reklamy piwa. W trakcie I czytania projektu ustawy zaproponowano jednak poprawkę polegającą na odstąpieniu od regulowania warunków reklamy i promocji napojów energetycznych. Zdaniem wnioskodawcy, samo ograniczenie możliwości zakupu produktów do osób do lat 18 spowoduje, że reklam skierowanych do tej grupy konsumentów nie należy się spodziewać.
Według raportu EFSA opublikowanego na podstawie badania z udziałem ponad 52 tys. mieszkańców krajów UE, spożywanie energetyków deklarowało 18% dzieci (3-10 lat) oraz 68% nastolatków (10-18 lat)[1]. Tymczasem, zgodnie z uzasadnieniem projektu, dostępne są liczne negatywne opinie ekspertów na temat wpływu napojów energetycznych na zdrowie dzieci i młodzieży. W konsekwencji nowelizacja ustawy ma celu ochronę tej grupy konsumentów.
Po zakończonych pracach w Sejmie, ustawę przekazano do Senatu. Z aktualnym etapem procesu legislacyjnego można zapoznać się pod tym linkiem.
Zgodnie z treścią projektu, ustawa miałaby wejść w życie 1 stycznia 2024 r. Finalne brzmienie ustawy nie jest jeszcze znane, bez wątpienia jednak, jeżeli projekt zostanie przyjęty, zrewolucjonizuje rynek napojów energetycznych w Polsce.
W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.
[1] Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy, Napoje energetyzujące a zdrowie dzieci i młodzieży w Polsce, Zakład Fizjologii Żywienia i Dietetyki, Warszawa, 2022, s. 3
