1. Stan prac legislacyjnych
W dniu 1 grudnia 2022 roku Sejm RP uchwalił ustawę o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu („Nowelizacja”), która zmienia m.in. ustawę z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych („Ustawa Offshore”).
Przewidywane zmiany przepisów zawartych w Nowelizacji są odpowiedzią Ustawodawcy na postulaty rynku oraz mają zapewnić, w szczególności, opłacalność realizacji MFW w I fazie wsparcia, dla których ustalona pierwotnie cena maksymalna nie odpowiada kosztom realizacji MFW, zwiększonym przez utratę siły nabywczej pieniądza i wahań kursowych polskiego złotego. Rozwiązania przewidziane w Nowelizacji dotyczące Ustawy Offshore mają zapewnić gwarancję wartości pomocy publicznej udzielonej inwestorom MFW, zaś zmiany pozostałych przepisów mają usprawnić proces przyznawania niezbędnych pozwoleń.
2. Zmiany w Ustawie Offshore
Waloryzacja ceny maksymalnej od 2022 roku
Cena maksymalna będąca podstawą rozliczenia prawa do pokrycia ujemnego salda dla projektów fazy I została określona w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 marca 2021 r.[1] i wynosi 319,6 zł/MWh. W zgodnej ocenie inwestorów, z uwagi na dynamiczny wzrost cen na rynku (surowce, fracht, materiały) kwota ta nie była wystarczająca dla zamknięcia finansowego projektów MFW.
Choć Ustawa Offshore obecnie przewiduje mechanizm waloryzacji, to waloryzacja miała następować dopiero począwszy od roku następującego po roku wydania decyzji, o której mowa w art. 18 Ustawy Offshore (w przypadku wydania takiej decyzji w 2022 r., taka waloryzacja miałby nastąpić w roku 2023) roku (z pominięciem 2022 r.).
Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w tym zakresie. Przewiduje coroczną waloryzację ceny maksymalnej średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z poprzedniego roku kalendarzowego, określonym w komunikacie Prezesa GUS, począwszy od 2022 roku dla projektów realizowanych w I fazie wsparcia.
Możliwość zmiany sposobu rozliczania wsparcia
Nowelizacja przewiduje też możliwość zmiany sposobu rozliczania prawa do pokrycia ujemnego salda, poprzez złożenie przez wytwórcę wniosku
o podział tej ceny, który będzie zawierał wskazanie wartości procentowych, określających jaka część ceny maksymalnej będąca podstawą do pokrycia ujemnego salda, powinna być wypłacana w odniesieniu do złotych, a jaka w odniesieniu do euro (uwzględniając, że część ceny maksymalnej będącej podstawą do obliczania ujemnego salda zostanie zindeksowana ilorazem średniego kursu euro z miesiąca wytworzenia energii ilorazem: a) średniego kursu euro w miesiącu wytworzenia energii, oraz b) kursu euro wyznaczonego przez Ministra właściwego do spraw klimatu. Spodziewany kurs euro, zgodnie z uzasadnieniem do Projektu, wyniesie 4,45 zł).
Skorzystanie z prawa do podziału ceny maksymalnej będzie dobrowolne. Wniosek może zostać złożony do Prezesa URE jednokrotnie.
3. Zmiany pozostałych przepisów
Wydłużenie terminów obowiązywania PSZW
Nowelizacja wydłuża okres, na jaki mogą zostać wydane PSZW oraz pozwolenia dotyczące części zespołu urządzeń do wyprowadzania mocy z MFW (kabli morskich). Obecnie pozwolenia te mogą zostać wydane na okres niezbędny do wznoszenia lub wykorzystywania tych inwestycji, nie dłuższy niż 35 lat. Proponowana zmiana przewiduje wydłużenie terminu obowiązywania tych pozwoleń do 30 lat od dnia, w którym rozpoczęto wykorzystywanie MFW (lub, odpowiednio, kabli morskich).
Zgodnie z przepisami przejściowymi do Nowelizacji – zmiana ta obejmie również obecnie obowiązujące pozwolenia i przedłuży termin ich obowiązywania o ww. okres. Przedłużenie terminów obowiązywania PSZW jest szczególnie istotne dla inwestorów posiadających PSZW przyznane w I fazie wsparcia (od 2012 roku), ponieważ zniweluje ono ryzyko skrócenia okresu eksploatacji MFW na skutek opóźnień związanych z uzyskiwaniem właściwych pozwoleń i koncesji.
Doprecyzowywanie obowiązujących przepisów
Z uwagi na okoliczność, że w Polsce sektor morskiej energetyki wiatrowej jest na etapie rozwoju, to wiele istniejących przepisów prawa, szczególnie w zakresie wymaganych pozwoleń i uprawnień organów władzy publicznej, pozostawia wątpliwości co do ich zastosowania do MFW.
Do tych wątpliwości zaliczało się m.in. pytanie, czy do części zespołu urządzeń do wyprowadzania mocy z MFW (kabli morskich) wymagane jest uzyskanie zgody albo zgłoszenia wodnoprawnego, oraz które organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego są właściwe dla projektów MFW.
Projekt rozstrzyga powyższe zagadnienia wskazując:
- Brak konieczności uzyskania zgody albo zgłoszenia wodnoprawnego dla zespołu urządzeń do wyprowadzania mocy z MFW;
- Właściwość Wojewody Zachodnio-Pomorskiego oraz Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na polskich obszarach morskich od zachodniej granicy Polski do południka 16°41’56,70” (granicy województwa zachodniopomorskiego
i pomorskiego), oraz - Właściwość Wojewody Pomorskiego oraz Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na obszarach od południka 16°41’56,70” do wschodniej granicy polskich obszarów morskich.
[1] Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie ceny maksymalnej za energię elektryczną wytworzoną w morskiej farmie wiatrowej i wprowadzoną do sieci w złotych za 1 MWh, będącej podstawą rozliczenia prawa do pokrycia ujemnego salda
