NSA rok temu uznał, że podatek od nieruchomości w przypadku m.in. posadowienia budowli (np. reklamy lub wiatraka) na cudzej działce musi uiścić właściciel gruntu, ale w praktyce co gmina, to inne podejście.
Chodzi o sytuacje, gdy kto inny jest właścicielem działki, a kto inny właścicielem budowli czy budynku, np. podatnicy dzierżawią lub wynajmują działkę i stawiają na niej tzw. totemy reklamowe (pylony z banerem reklamowym), lub innego rodzaju budowle (np. wiatraki) i budynki. Spory o to, kto jest podatnikiem i musi zapłacić gminie lub miastu podatek od nieruchomości, ciągną się od lat. Wydawało się, że za sprawą wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 września 2019 r. (sygn. akt II FSK 3286/17) szala przechyli się na korzyść dzierżawców działek, czyli właścicieli budowli na cudzym gruncie. W praktyce jednak nadal są z tym problemy.
Eksperci przyznają, że w tej sprawie powinna zapaść uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego. Problem rozwiązałaby też nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ministerstwo Finansów jej jednak nie planuje.
Co orzekł NSA
Sprawa, którą rok temu rozstrzygnął NSA, dotyczyła spółki, która na różnych działkach miała osiem totemów reklamowych trwale związanych z gruntem. Ponieważ nie była właścicielem działek, uznawała, że nie jest również właścicielem totemów, a tym samym podatnikiem podatku od nieruchomości. Jej zdaniem to właściciele gruntów powinni płacić tę daninę.
Nie zgadzali się z tym ani prezydent miasta, ani samorządowe kolegium odwoławcze. Uważali, że totemy są budowlami, trwale związanymi z gruntem, a ich właścicielem jest spółka i to ona musi uiścić podatek od nieruchomości. Również WSA w Rzeszowie był zdania, że podatnikiem będzie skarżąca spółka jako właściciel budowli, a nie ich posiadacz zależny – właściciele gruntów. Sąd uznał, że nie ma znaczenia, kto jest właścicielem gruntów, na których umieszczono tablice reklamowe. Opodatkowane są zarówno budowle będące częścią składową gruntu, jak i te nią niebędące.
Innego zdania był NSA. Zgodził się ze skarżącą, że wzniesienie budowli na jej zlecenie na obcym gruncie nie przesądza, że ona jest ich właścicielem. Nie mogą tego przesądzać również umowy najmu podpisane z właścicielami gruntów. Zdaniem NSA kluczowe są przepisy prawa cywilnego (art. 47, 48 i 191 kodeksu cywilnego). Wynika z nich, że obiekt budowlany stale związany z gruntem stanowi własność właściciela gruntu. NSA uważa, że zasadę tę należy stosować również w podatku od nieruchomości, więc to właściciele działek są podatnikami.
NSA nie zgodził się też z wcześniejszymi wyrokami sądów administracyjnych, które uznawały, że trwałego powiązania (np. budowli) z gruntem, o którym mowa w kodeksie cywilnym, nie można przenosić na grunt podatku od nieruchomości, bo takie powiązanie jest pozorne. NSA uznał, że skoro spółka jest posiadaczem zależnym, to biorąc pod uwagę również definicję podatnika, nie jest ona podatnikiem podatku od nieruchomości. Wtych przypadkach jest nim właściciel gruntu, na którym posadowiona jest budowla.
Praktyka się rozjeżdża
W praktyce wyrok NSA niewiele zmienił – przyznają eksperci. Nadal są bowiem rozbieżności, a gminne organy podatkowe wciąż żądają podatku od najemców i dzierżawców, którzy wybudowali budynki lub budowle na gruncie należącym do wynajmującego.
– Z wyroku NSA jasno jednak wynika, że tak nie powinno być – mówi Stanisław Gordziałkowski, adwokat i doradca podatkowy z kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak.
Wyjaśnia, że często nawet umowy najmu/dzierżawy wprost wskazują, że najemca/ dzierżawca ma obowiązek rozliczenia wszelkich podatków związanych z posadowionymi na gruncie budowlami (np. tablicami reklamowymi) lub budynkami.
– Obecnie najczęstszą praktyką jest uiszczanie podatku od nieruchomości przez dzierżawców – zgadza się dr Adam Kałążny, radca prawny, dyrektor zespołu ds. podatku od nieruchomości Deloitte.
Dodaje, że gminne organy podatkowe żądają też podatku od właścicieli gruntu.
Spory nadal możliwe
Zdaniem Stanisława Gordziałkowskiego najemcy/dzierżawcy, którzy w przeszłości płacili podatek od nieruchomości z tytułu budowli lub budynków wybudowanych na cudzym gruncie, powinni mieć prawo do skorygowania deklaracji i wystąpienia z wnioskiem o zwrot nadpłaty. Zgadza się on z NSA, że właścicielem takiej budowli/budynku, trwale związanego z gruntem, pozostaje właściciel gruntu.
– Najemca/dzierżawca co do zasady nie jest zatem podatnikiem podatku od nieruchomości, co potwierdził NSA – wskazuje nasz rozmówca.
Cały artykuł dostępny na stronie DGP: https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/1489821,podatek-od-nieruchomosci-budynek-budowla-na-cudzym-gruncie-nsa.html?linkId=98648232
