Zaostrzenie przepisów o ochronie środowiska i gospodarce odpadami

Pobierz alert w wersji PDF

W dniu 5 lipca 2018 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja UO”) oraz ustawy o zmianie ustawę o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja IOŚ”). Wprowadzą one zwiększenie obciążeń formalnych i organizacyjnych dla przedsiębiorców zbierających i przetwarzających odpady. Zaostrzą i rozszerzą sankcje za nieprzestrzeganie przepisów środowiskowych przez wszystkich przedsiębiorców. Egzekwowanie przepisów będzie dużo skuteczniejsze – inspekcje ochrony środowiska (WIOŚ, GIOŚ) wyposaża się w nowe, szerokie kompetencje, środki techniczne i dodatkowe, wielomilionowe budżety. Można spodziewać się szerokich, szczegółowych kontroli i bardziej rygorystycznej interpretacji przepisów.

ZAOSTRZENIE SANKCJI, NOWE NARZĘDZIA KONTROLI

Nowe przepisy będą dotyczyć wszystkich przedsiębiorców korzystających ze środowiska: wytwarzających lub przetwarzających odpady, emitujących gazy i pyły, emitujących hałas, odprowadzających ścieki przemysłowe. Przede wszystkim na dodatkowe ryzyko narażone są niemal wszystkie gałęzie przemysłu.

Fundamentalna zmiana sposobu funkcjonowania inspektorów ochrony środowiska:

• znacznie większe możliwości prowadzenia kontroli interwencyjnych, m.in. bez uprzedzenia, w nocy lub przez 24 godziny na dobę przez kilka dni, kontrole krzyżowe itp. Usunięto szereg dotychczasowych zabezpieczeń proceduralnych. Prowadzenie kontroli w nocy lub non-stop będzie możliwe dzięki wprowadzeniu zmianowego systemu czasu pracy inspektorów;
• możliwość wstrzymania działalności przedsiębiorcy w przypadku niemal każdego poważniejszego naruszenia przepisów lub warunków pozwolenia. Decyzja o wstrzymaniu natychmiast skuteczna (wykonalna), bez względu na procedury odwoławcze;
• szersze możliwości korzystania z nowinek technicznych w trakcie kontroli, w tym poprzez użycie statków bezzałogowych (dronów), rejestracji obrazu i dźwięku oraz wykorzystania ich jako dowodów w postępowaniach administracyjnych i karnych;
• ponad 1 miliard złotych z budżetu państwa na realizację nowych zadań IOŚ w ciągu najbliższych lat.

Nowe, dolegliwe sankcje za nieprzestrzeganie przepisów z zakresu ochrony środowiska:

• podwyższenie dolnych i/lub górnych poziomów kar pieniężnych, które mogą być nakładane na przedsiębiorców na podstawie większości ustaw dotyczących ochrony środowiska, w tym:
  (1) w ustawie – Prawo ochrony środowiska,
  (2) w ustawie o odpadach,
  (3) w ustawie o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów,
  (4) w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku,
  (5) w ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
  (6) w ustawie o bateriach i akumulatorach,
  (7) w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym,
  (8) w ustawie o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych;
• rozszerzenie w powyższych ustawach katalogu uchybień, za które mogą zostać wymierzone kary pieniężne;
• obowiązkowe podwojenie wysokości niektórych kar pieniężnych nakładanych na podstawie ustawy o odpadach w przypadku gdy jest ona wymierzana po raz kolejny za to samo uchybienie;
• możliwość zatrzymania pojazdu i odpadów transportowanych niezgodnie z przepisami prawa na koszt podmiotu wysyłającego, odbiorcy lub transportującego;
• kara grzywny za nieudostępnianie pomiarów poziomu substancji lub energii w środowisku oraz wielkości emisji na rzecz państwowego monitoringu środowiska.

Zmiany jednoznacznie wskazują na cel w postaci zwiększenia skuteczności kontroli prowadzonych przez IOŚ i egzekwowania obowiązków dotyczących ochrony środowiska we wszystkich przedsiębiorstwach.

Tym samym:

• prawdopodobne jest bardziej rygorystyczne podejście inspektorów WIOŚ i GIOŚ do interpretacji przepisów, w tym kwestionowanie praktyk i sposobów działania przedsiębiorców, które dotychczas były akceptowane przez inspektorów; a zatem
• dotychczasowy sposób działania przedsiębiorstwa w zakresie ochrony środowiska może okazać się niewystarczający – jeśli zostanie podważony przez IOŚ, stworzy ryzyko nałożenia nawet wielomilionowych kar i wstrzymania działalności.Rekomendujemy:
• przygotowanie się na szczegółowe kontrole z zaskoczenia i wymierzanie dotkliwych sankcji;
• zidentyfikowanie – z udziałem doradców prawnych i technicznych – naruszeń prawa i obszarów ryzyka, zanim zidentyfikuje je IOŚ. To umożliwi usunięcie/ograniczenie ryzyka samodzielnie, albo przynajmniej odpowiednie przygotowanie na kontrolę IOŚ;
• w razie zidentyfikowania ryzyk, podjęcie działań naprawczych w ramach przemyślanej strategii działania, zanim IOŚ wykryje naruszenia i wymierzy sankcje;
• opracowanie wewnętrznych procedur na wypadek kontroli IOŚ;
  opracowanie i przestrzeganie nowych, wewnętrznych procedur compliance w zakresie ochrony środowiska, uwzględniających nowe przepisy i potencjalną nową, rygorystyczną interpretację przepisów przez IOŚ.

NOWE OBCIĄŻENIA FORMALNE I ORGANIZACYJNE

Nowelizacja UO przewiduje szereg nowych obowiązków i obostrzeń dla przedsiębiorców z sektora odpadowego (tj. w szczególności prowadzących odzysk, w tym odzysk energetyczny, składujących, magazynujących lub sortujących odpady).

Skutki nowych zmian bezpośrednio odczują także przedsiębiorcy z innych sektorów jeżeli w ramach swojej działalności tymczasowo magazynują lub samodzielnie przetwarzają odpady powstające w ich zakładach (tj. nie powierzają tych zadań podmiotom zewnętrznym).

Ponadto, zwiększenie obciążeń regulacyjnych dla podmiotów z branży odpadowej może spowodować po stronie pozostałych przedsiębiorców istotny wzrost kosztów pozyskania usług zagospodarowania odpadów.

[columns-container class=”color”]

[one-half-first] ZMIANA  [/one-half-first]
[one-half]SKUTEK DLA PRZEDSIĘBIORCY[/one-half]

[/columns-container]

WEJŚCIE W ŻYCIE NOWYCH PRZEPISÓW

Istnieje duża szansa na przyjęcie proponowanych przepisów przez Senat jeszcze w pierwszej połowie lipca 2018 r. Nowelizacja UO miałaby wejść w życie, co do zasady, w terminie 14 dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, zaś nowelizacja ustawy o IOŚ w dniu 1 stycznia 2019 roku (przy czym wszczęcie nowego rodzaju kontroli może nastąpić już po 14 dniach od ogłoszenia Nowelizacji IOŚ – najbardziej prawdopodobny termin pierwszych kontroli to jesień 2018 r.).

W CZYM MOŻEMY POMÓC?

[columns-container class=”color”]

[one-half-first] OBSZAR WSPARCIA [/one-half-first]
[one-half]CEL I ZAKRES WSPARCIA[/one-half]

[/columns-container]