TAKSONOMIA – ZARYS ZMIAN
Komisja Europejska opublikowała projekt rozporządzenia delegowanego w sprawie zmian klimatu i przyspieszenia dekarbonizacji[1] . Wprowadza on zmiany w zakresie tzw. taksonomii, tj. kryteria kwalifikacji działalności gospodarczej jako zrównoważonej środowiskowo, w odniesieniu do sektora energetyki jądrowej i gazu ziemnego. Wprowadza również nowe obowiązki informacyjne.
Taksonomia zyskuje coraz większe znaczenie m.in. ze względu na polityki instytucji finansujących, wyłączające wsparcie dla działalności kwalifikowanych w ramach taksonomii jako wysokoemisyjne, a ułatwiające pozyskanie finansowania dla działalności zrównoważonych środowiskowo.
Rozporządzenie delegowane uzupełnia obowiązujące regulacje w zakresie jednego z trzech typów działalności zrównoważonej środowiskowo, tj. w zakresie tzw. działalności na rzecz przejścia (ang. transitional activity) – w tym inwestycje w energetykę jądrową i gaz ziemny. Działalności na rzecz przejścia to m.in.: produkcja cementu, aluminium, żelaza i stali, tworzyw sztucznych w formach podstawowych; modernizacja w transporcie wodnym śródlądowym pasażerskim i towarowym; renowacja istniejących budynków; przetwarzanie danych czy zarządzanie stronami internetowymi[2].
Z taksonomią związane są obowiązki przedsiębiorców z sektora finansów i pozostałych przedsiębiorców:
a) Przedsiębiorcy z sektora finansowego zobowiązani są ujawnić informacje o celu środowiskowym i opis, w jaki sposób i w jakim stopniu inwestycje kwalifikują się jako zrównoważone środowiskowo (wskazanie udziału procentowego);
b) Pozostali przedsiębiorcy zobowiązani są ujawnić:
- udział procentowy obrotu pochodzący z produktów lub usług związanych z działalnością zrównoważoną środowiskowo i
- udział procentowy nakładów inwestycyjnych oraz wydatków operacyjnych odpowiadający aktywom lub procesom związanym z działalnością zrównoważoną środowiskowo.
Zmiana zakresu przedmiotowego działalności zrównoważonych środowiskowo w sektorze energii jądrowej i gazu zmieni zakres obowiązków przedsiębiorców – niezbędna będzie weryfikacja zakresu ujawnionych informacji i wydawanych oświadczeń.
Rozporządzenie delegowane – gdy zostanie przyjęte – poszerzy katalog działalności gospodarczej na rzecz przejścia o niektóre działalności związane z energią jądrową i gazem ziemnym wraz ze wprowadzeniem technicznych kryteriów kwalifikacji. Ze względu na zróżnicowaną strukturę wytwarzania energii (dominację źródeł wysokoemisyjnych) osiągnięcie neutralności klimatycznej wymaga inwestycji w paliwa niskoemisyjne (energetyka jądrowa i gaz ziemny) w tzw. okresie przejściowym. Kryteria te będą podlegały rewizji co 3 lata stosownie do postępu w zakresie rozwoju źródeł zeroemisyjnych.
ZMIANA KRYTERIÓW KWALIFIKACJI
Za zrównoważone będą uznawane następujące rodzaje działalności związane z energią jądrową:
- zaawansowane technologie o zamkniętym cyklu paliwowym w celach badawczych czy minimalizacji odpadów;
- do 2045 r. (data zatwierdzenia pozwolenia na budowę) uznawane będą nowe, korzystające z najlepszych dostępnych technologii projekty elektrowni jądrowych;
- do 2040 r. (data zatwierdzenia przez właściwy organ) uznawane będą modyfikacje i modernizacje istniejących obiektów jądrowych.
Za zrównoważone będą uznawane następujące rodzaje działalności związanej z gazem ziemnym
- wytwarzanie energii elektrycznej z kopalnych paliw gazowych;
- wysokosprawna kogeneracja energii z ciepła, chłodu i energii elektrycznej z kopalnych paliw gazowych;
- wytwarzanie energii cieplnej/chłodniczej z kopalnych paliw gazowych w efektywnym systemie ciepłowniczym i chłodniczym;
przy czym żaden ze wskazanych powyżej rodzajów działalności związanej z gazem nie może powodować przekroczenia jednego z następujących progów emisji:
- emisje w całym cyklu życia wynoszące poniżej 100 g CO2e/kWh, lub
- do 2030 r. (data zatwierdzenia pozwolenia na budowę) i w przypadku gdy OZE nie są dostępne w wystarczającej skali, emisje bezpośrednie wynoszące poniżej 270 g CO2e/kWh lub, w przypadku działalności związanej z wytwarzaniem energii elektrycznej, roczne bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych nie przekraczające średnio 550 kg CO2e/kW mocy obiektu w ciągu 20 lat (wówczas konieczne będzie spełnienie także dodatkowych szczególnych warunków).
NOWE OBOWIĄZKI INFORMACYJNE
Przedsiębiorcy sektora finansów, jak i pozostali zobowiązani są ujawnić kwotę i udział działalności w zakresie energetyki jądrowej i gazu ziemnego: zgodnej z systematyką; kwalifikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką oraz niekwalifikującej się do systematyki. W tym zakresie Komisja Europejska opublikowała projekt nowych wzorów do celów ujawniania informacji.
WEJŚCIE W ŻYCIE ZMIAN
Przyjęcie rozporządzenia delegowanego spodziewane jest w IV kwartale 2022 r.
Zgodnie z obecną treścią projektu rozporządzenia delegowanego, ma ono wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
[1] Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2139 w odniesieniu do działalności gospodarczej w niektórych sektorach energetycznych oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2178 w odniesieniu do publicznego ujawniania szczególnych informacji w odniesieniu do tych rodzajów działalności gospodarczej.
[2] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustanowienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (Tekst mający znaczenie dla EOG).
