Łatwiejsze podziały i łączenia spółek w granicach Unii mają jednocześnie chronić wspólników mniejszościowych i wierzycieli.
Projekt nowelizacji kodeksu spółek handlowych, przekształceń i podziałów transgranicznych spółek, zaprezentowany przez MS, ma wdrożyć dwie dyrektywy: 2019/2121 dotyczącą transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek oraz 2019/1151 o stosowaniu w prawie spółek narzędzi i procesów cyfrowych.
Na unijnym rynku
Nowe przepisy mają ułatwić spółkom funkcjonowanie na rynku wewnętrznym UE przez zapewnienie im narzędzi prawnych dokonywania przekształceń i podziałów transgranicznych oraz połączeń z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych, np. systemu integracji rejestrów. Z drugiej strony projekt zawiera przepisy ochronne dla tych, których interesy mogłyby zostać naruszone w wyniku transgranicznego przekształcenia, podziału lub połączenia spółki, tj. wspólników mniejszościowych, wierzycieli, pracowników spółki dokonującej operacji transgranicznej.
– Brak teraz wdrażanych procedur obniżał konkurencyjność polskich firm i atrakcyjność polskiego rynku dla przedsiębiorstw zagranicznych – wskazują w uzasadnieniu projektu jego autorzy.
Z kolei wierzyciel będzie mógł złożyć wniosek do sądu o ustanowienie odpowiednich zabezpieczeń jego roszczeń wynikłych z przekształcenia; złożyć uwagi do planu operacji transgranicznej. Wejdzie też specjalny przepis jurysdykcyjny pozwalający wszcząć postępowanie przeciwko spółce również w państwie siedziby spółki przekształcanej, w terminie dwóch lat od przekształcenia transgranicznego.
Przy podziale transgranicznym ma obowiązywać zasada solidarnej odpowiedzialności, gdy roszczenie wierzyciela spółki podlegającej podziałowi nie zostanie zaspokojone przez spółkę, której przydzielono dług.
Środki ochrony
Wspólnicy mniejszościowi będą mogli składać uwagi do planu operacji transgranicznej i mają otrzymywać sprawozdania określające skutki tej operacji. Mają też otrzymywać ekwiwalentne wynagrodzenia za udziały lub akcje, co oszacuje niezależny biegły.
Te środki ochronne obejmą też akcjonariuszy akcji niemych i bezzasadnie niedopuszczonych do udziału w zgromadzeniu lub walnym zgromadzeniu przy podejmowaniu uchwały o danej operacji transgranicznej.
– Najważniejszym skutkiem wdrożenia dyrektywy 2019/2121 będzie wyraźne uregulowanie procedury transgranicznego podziału i przekształcenia. Może to ułatwić prowadzenie w EOG procesów transakcyjnych czy restrukturyzacyjnych. Dotąd takie operacje obarczone były wysokim ryzykiem niepowodzenia – ocenia dr Piotr Moskała, Katedra Międzynarodowego Prawa Prywatnego i Handlowego UW, radca prawny w kancelarii SK&S. – Transgraniczne reorganizacje będą wnikliwiej badane przez sądy rejestrowe oraz opiniowane przez organy podatkowe. To prawdopodobnie wydłuży te procedury. Pozytywnie należy ocenić zamiar wprowadzenia nowego typu podziału (przez wyodrębnienie), co może uprościć reorganizacje dotychczas prowadzone np. poprzez wniesienie części przedsiębiorstwa jako wkładu do spółki – dodaje dr Moskała.
Ustawa powinna wejść w życie do 1 sierpnia 2023 r.
Etap: projekt trafi do konsultacji publicznych
Źródło: Rzeczpospolita, komentarz: dr Piotr Moskała
