Zastosowanie wyroków w drugim kraju będzie wymagało przejścia jeszcze procedury uznawania zagranicznych wyroków (kpc), jak to jest z wyrokami państw spoza Unii Europejskiej.
Wobec zakończenia okresu przejściowego 1 stycznia 2021 r. weszła w życie umowa o handlu i współpracy Unii Europejskiej ze Zjednoczonym Królestwem (UK). Na razie jest stosowana tymczasowo, ze względu na niedopełnienie pełnej procedury ratyfikacyjnej (Komisja Europejska zaproponowała tymczasowe stosowanie umowy do 28 lutego 2021 r.).
Umowa ta nie reguluje kwestii jurysdykcji, czyli właściwości sądów danego kraju do rozstrzygania danej kategorii spraw, ani też kwestii uznawania i wykonywania zagranicznych orzeczeń.
– Powyższe oznacza, że nie istnieje obecnie jednolity system współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych Zjednoczonego Królestwa z państwami Unii Europejskiej. Zastosowanie konkretnych przepisów umów międzynarodowych lub przepisów prawa krajowego regulujących jurysdykcję będzie zależało od charakteru konkretnej sprawy – wskazują mecenasi Jacek Siński i Julia Balas z kancelarii SK&S Legal, którzy przeanalizowali te niełatwe kwestie.
– W tej sytuacji po 31 grudnia 2021 r. mogą znaleźć zastosowanie m.in. konwencja haska z 2005 r. o umowach dotyczących właściwości sądu – dotyczą one wyłącznej właściwości sądu; oraz umowy międzynarodowe – do niektórych spraw cywilnych, przede wszystkim z obszaru prawa rodzinnego.
Wśród nich konwencje haskie: z 1970 r. o uznawaniu rozwodów i separacji prawnej; z 1980 r. dotycząca cywilnych aspektów uprowadzeń dziecka za granicę; z 1996 r. o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, oraz konwencja haska z 2007 r. o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny – wyliczają prawnicy SK&S Legal. Już tylko to wskazuje, że prawnicy będą mieli więcej pracy w sprawach polsko-brytyjskich.
Podobnie będzie np. w sprawach o likwidację szkody po wypadku drogowym.
– W sprawach, w których pozew (albo wniosek) zostanie wniesiony od 1 stycznia 2021 r., orzeczenia wydane przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej nie będą automatycznie uznawane w Wielkiej Brytanii, a jurysdykcja sądów nie podlega już przepisom rozporządzenia Bruksela I bis. Kwestie z tym związane reguluje obecnie wewnętrzne prawo Wielkiej Brytanii i innych państw członkowskich – wskazuje mec. Anna Dąbrowska z Biura Rzecznika Finansowego.
I słowo o zamówieniach publicznych, które reguluje od 1 stycznia 2021 r. nowe prawo. – Tu zasady prowadzenia przetargów w zasadzie się nie zmieniają, tak samo element sądowej kontroli, która jest prowadzona według prawa kraju, w którym organizuje się przetarg – wskazuje mec. Jacek Liput.
Rzeczpospolita, komentarz: Jacek Siński, Julia Balas
