W trakcie styczniowego posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju[1] prezes UOKiK – Tomasz Chróstny zapowiedział więcej postępowań dotyczących rynku farmaceutycznego. Prezes UOKiK wskazał, że podejmowane w ostatnich latach działania na rynku farmaceutycznym (m. in. wszczęte postępowanie na rynku hurtowym dotyczące zarzutu wymiany danych, badania rynku i interwencje ws. testów na COVID, dostaw gazów medycznych, decyzje dotyczące ochrony praw konsumentów dla produktów medycznych i około medycznych) stanowią element szerszych planów nadzoru przez Prezesa UOKiK branży farmaceutycznej.
Zdaniem Tomasza Chróstnego, Urząd nie był dotychczas wystarczająco aktywny[2], natomiast według jego zapowiedzi, najbliższe lata mogą być okresem wzmożonej aktywności Urzędu w sektorze medycznym i farmaceutycznym.
Zgodnie z przekazanymi informacjami, pracownicy UOKiK mają stale zwiększać swoje kompetencje, by sprawować skuteczny nadzór nad rynkiem farmaceutycznym. Dotyczy to, między innymi, przygotowania do prowadzenia spraw dotyczących obszarów takich jak prawa własności intelektualnej, w tym ochrona patentowa.
Zwracaliśmy uwagę na ten problem w naszych wcześniejszych publikacjach, w szczególności w kontekście Sprawozdania Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego z 2019 dot: egzekwowania reguł konkurencji w sektorze farmaceutycznym (2009–2017) LINK
W ostatnim czasie zintensyfikowana miała także zostać współpraca UOKiK z Głównym Inspektorem Farmaceutycznym, Urzędem Patentowym, NFZ i Ministerstwem Zdrowia „(…) po to, aby z jednej strony wiedzieli, jakie są nasze kompetencje w tym zakresie, a też potencjalnie, jakie są działania, które stanowią bądź to naruszenie praw ochrony praw konkurencji, bądź to naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Przede wszystkim mówimy tutaj z punktu widzenia funkcjonowania rynku – o ochronie konkurencji” – wyjaśniał w trakcie posiedzenia Prezes UOKiK.
Wymiana ta będzie zapewne również skutkować większą integracją działań inspekcji farmaceutycznej i innych istotnych graczy na rynku medycznym z działalnością Prezesa UOKiK. Istnieje też możliwość, że dialog organów spowoduje lepsze zrozumienie problemów branży i otoczenia regulacyjnego, co może skutkować bardziej celowaną i bardziej wrażliwą na kwestie regulacyjne praktyką decyzyjną organu antymonopolowego. Dotychczas Prezes UOKiK wskazywał bowiem, że kwestie regulacyjne nie są brane pod uwagę przy analizie prawnokonkurencyjnej organu antymonopolowego[3].
Podobną aktywność organów nadzoru[4] zaobserwować można już od dłuższego czasu np. w Belgii[5] i Holandii[6]. Tamtejsze urzędy ds. konkurencji (odpowiednio Belgian Competition Authority (BCA) oraz Dutch Competition Authority (Autoriteit Consument en Markt or ACM)) 24 stycznia br. ogłosiły równolegle wszczęcie postepowań przeciwko podmiotom z branży farmaceutycznej w związku z rzekomym naużywaniem pozycji dominującej, pobieraniem zawyżonych cen oraz sprzedażą pakietową (bundling). Również Komisja Europejska jest bardzo aktywna i wszczyna postępowania z zakresu prawa konkurencji w tak, wydawałoby się, nieoczywistych sprawach, jak rozpowszechnianie deprecjonujących twierdzeń na temat produktów konkurencji
Jak wynika z powyższego, branża farmaceutyczna musi przygotować się na zwiększenie zainteresowania Prezesa UOKiK i innych organów antymonopolowych. Szczególnie istotne będzie zatem w najbliższym czasie zwiększenie nacisku na zapewnienie zgodności podejmowanych działań nie tylko w zakresie regulacyjnym, ale również w zakresie prawa ochrony konkurencji
W przypadku jakikolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących stosowanych praktyk – zapraszamy do kontaktu. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w reprezentowaniu klientów w postępowaniach przed UOKiK, Komisją Europejską oraz sądami, w tym w branży farmaceutycznej i medycznej. Bronimy przed zarzutami organów antymonopolowych o naruszenie zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję, nadużywanie pozycji dominującej na rynku oraz naruszanie zbiorowych interesów konsumentów. Doradzamy również przy tworzeniu i wdrażaniu nowych modeli marketingowych czy dystrybucyjnych, oceniając zgodność planowanych działań z prawem ochrony konkurencji.
[1] https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/FCC1F543A949A041C125893A0049D0B4/%24File/0340209.pdf
[2] „Zaczynając od rynku farmaceutycznego. Bez wątpienia jest to taki rynek, w którym przez wiele lat nie byliśmy wystarczająco aktywni”
[3] https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=18021
[4] https://mailchi.mp/vbb/belgian-and-dutch-competition-authorities-aim-again-at-pharmaceutical-sector?e=6a2fc272c8
[5] https://mcusercontent.com/80a2795e9aa8aacac0c148b3b/files/407c64d4-e679-301f-2ecf-754c860d720a/20230124_Press_release_3_BCA.pdf
[6] https://mcusercontent.com/80a2795e9aa8aacac0c148b3b/files/76e14cd9-3662-01e2-110a-4272a3426151/ACM_Inquiries_in_Medicine_Sector_24_January_2023.pdf
[7] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_3882
