21 marca 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych („ustawa wiatrakowa”, nr projektu UD89). Celem proponowanych zmian jest długo wyczekiwana liberalizacja przepisów dotyczących lokalizacji elektrowni wiatrowych na lądzie, umożliwiająca przyspieszenie rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce.
Zmiany w zakresie minimalnych odległości dla inwestycji wiatrowych
Nowelizacja zmienia minimalne odległości, w jakich mogą być lokowane elektrownie wiatrowe względem różnych obiektów i terenów. Poniżej przedstawiamy zestawienie wybranych proponowanych odległości lokalizacyjnych:
|
Obiekt/Teren |
Obecnie obowiązująca odległość |
Minimalna odległość |
|
Budynki mieszkalne i budynki |
10H/700 | 500 metrów |
| Granice parków narodowych | 10H |
1500 metrów |
| Obszary Natura 2000 (wybrane obszary) | brak regulacji |
500 metrów |
| Drogi krajowe | brak regulacji |
1H (wysokość turbiny) |
Uproszczenie procedur lokalizowania elektrowni wiatrowych
Projekt ustawy przewiduje także uproszczenie procesu planowania lokalizacji elektrowni wiatrowych i ujednolica regulacje w ramach ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym („u.p.z.p.”). Projektowana zmiana polega na przeniesieniu zasad dotyczących sporządzania planów miejscowych przewidujących realizację projektów energetyki wiatrowej do jednej ustawy – u.p.z.p., rezygnacji z dublujących się obowiązków konsultacji oraz wprowadzenia nowych definicji do u.p.z.p., takich jak „elektrownia wiatrowa” czy „gmina pobliska”. Ponadto jeśli obecnie w obowiązującym planie miejscowym na danym obszarze nie jest możliwa realizacja zabudowy mieszkaniowej, to będzie to wystarczająca podstawa do wybudowania na tym terenie elektrowni wiatrowej. W takiej sytuacji gminy (w tym gminy pobliskie) nie będą musiały sporządzać nowych planów miejscowych. Nowelizacja przewiduje również ułatwienia dla inwestycji wiatrowych realizowanych na podstawie zintegrowanych planów inwestycyjnych („ZPI”). Przykładowo umożliwia realizację inwestycji uzupełniającej w ramach ZPI na terenie gminy pobliskiej.
Repowering – modernizacja istniejących turbin
W związku ze zbliżającym się końcem 20-letniego cyklu życia pierwszych elektrowni wiatrowych w Polsce niedługo konieczna będzie ich szeroka modernizacja (tzw. repowering). Nowe regulacje ustanawiają odpowiednie procedury dla inwestorów. W przypadku, gdy plan miejscowy przewiduje możliwość modernizacji, inwestor będzie mógł przeprowadzić ją bez konieczności zmiany planu. Jeśli jednak modernizacja wiąże się ze zwiększeniem wymiarów turbiny poza określone w planie lub jeśli elektrownia była realizowana na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, konieczne będzie przeprowadzenie pełnej procedury planistycznej, zakończonej przyjęciem nowego planu miejscowego.
Repowering a decyzje środowiskowe
Inwestor będzie musiał co do zasady uzyskać nową decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Nowelizacja zakłada jednakże preferencyjne warunki dla modernizacji, których celem jest zwiększenie mocy zainstalowanej nie więcej niż o 20%, i na skutek których obszar oddziaływania przedsięwzięcia nie ulegnie zwiększeniu w stosunku do przedsięwzięcia, dla którego wydano poprzednią decyzję. Organy właściwe do wydania decyzji będą w takim wypadku badały jedynie zakres zmiany negatywnego oddziaływania na środowisko.
Jeśli modernizacja będzie skutkowała wyłącznie zmianą mocy zainstalowanej, bez zmiany wymiarów (m.in. całkowitej wysokość elektrowni wiatrowej, maksymalnej średnicy wirnika), nie będzie ona wymagała uzyskania nowej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o ile nie spowoduje zmiany warunków eksploatacji przedsięwzięcia określonych
w poprzednio wydanej decyzji lub postanowieniu, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy ocenowej, jeżeli było ono wydane, oraz o ile nie będzie prowadziła do zwiększenia dotychczasowego poziomu emisji hałasu.
Mechanizm gratyfikacji społeczności lokalnych
Projekt ustawy ma wprowadzić rozszerzenie możliwości skorzystania z instytucji prosumenta wirtualnego na mieszkańców gmin pobliskich, umożliwiając im udział w korzyściach z nowobudowanych elektrowni wiatrowych. Ponadto doprecyzowano obowiązki inwestorów, w tym m.in. konieczność udostępnienia wzorca umowy, której przedmiotem będzie objęcie przez mieszkańców gminy udziałów w łącznej mocy elektrowni.
Nowe przepisy pozwalają również samym gminom zostać prosumentami wirtualnymi, a tym samym umożliwiają im korzystanie z energii produkowanej w elektrowniach wiatrowych. Mechanizm ten ma zachęcić gminy do uchwalania planów miejscowych dla inwestycji wiatrowych.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów 21 marca 2025 roku i został skierowany do prac w Sejmie.
Jak możemy pomóc?
- wsparcie na każdym etapie realizacji inwestycji OZE, w tym elektrowni wiatrowych
- wsparcie przy zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
- pomoc przy uzyskiwaniu niezbędnych pozwoleń administracyjnych
