Rok 2023 jest dla przedsiębiorstw niefinansowych pierwszym rokiem pełnego raportowania informacji o działalności zrównoważonej środowiskowo zgodnie z art. 8 tzw. rozporządzenia o taksonomii (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088).
Czym jest taksonomia?
Jednym z celów Europejskiego Zielonego Ładu jest ukierunkowanie inwestycji (publicznych i prywatnych) w stronę działalności zrównoważonej środowiskowo. Pomóc w określeniu, co jest taką działalnością ma przyjęta jednolita „taksonomia” (systematyka) zrównoważonych działań, czyli system klasyfikacji działalności gospodarczych obejmujący aktualnie ponad 80 rodzajów działalności reprezentujących 93% wszystkich emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej.
Kto będzie musiał raportować?
Każde przedsiębiorstwo niefinansowe (czyli przedsiębiorstwo inne niż bank, zakład ubezpieczeń, fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny) będące jednostką zainteresowania publicznego, które przekracza na dzień bilansowy kryterium średniej liczby 500 pracowników w ciągu roku obrotowego (samodzielnie albo w ujęciu skonsolidowanym) i publikuje informacje niefinansowe na podstawie dyrektywy NFRD oraz ustawy o rachunkowości.
Co trzeba będzie ujawniać?
Przedsiębiorstwa będą musiały ujawniać kluczowe wskaźniki (tzw. KPI) określone w rozporządzeniu o taksonomii:
- procent obrotu pochodzącego z produktów lub usług związanych z działalnością zrównoważoną środowiskowo oraz
- procent nakładów inwestycyjnych (CapEx) i wydatków operacyjnych (OpEx) odnoszących się do aktywów lub procesów związanych z działalnością zrównoważoną środowiskowo.
Dokonanie wymaganych ujawnień nie będzie możliwe bez zbadania działalności gospodarczej danego przedsiębiorstwa co do jej zgodności z taksonomią.
Szczegółowy zakres ujawnień oraz m.in. sposób obliczania kluczowych wskaźników wyników określa rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178.
Kiedy działalność gospodarcza jest zgodna z taksonomią?
Działalność gospodarcza jest zgodna z taksonomią czyli zrównoważona środowiskowo, jeżeli:
a) wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu o taksonomii;
b) nie wyrządza poważnych szkód dla żadnego z tych celów środowiskowych;
d) jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami określonymi w art. 18 rozporządzenia o taksonomii; oraz spełnia techniczne kryteria kwalifikacji określone w rozporządzeniach delegowanych uzupełniających rozporządzenie
o taksonomii.
Rozporządzenie o taksonomii wskazuje sześć (6) celów środowiskowych, w tym m.in.
a) łagodzenie i adaptację do zmian klimatu;
b) przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz
c) ochronę i odbudowę bioróżnorodności i ekosystemów.
Działalność zrównoważona środowiskowo musi być prowadzona z uwzględnieniem tzw. minimalnych gwarancji. Są to procedury, które mają zapewnić przestrzeganie m.in. wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych i wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka. Zgodność z minimalnymi gwarancjami powinna być oceniana w ramach czterech podstawowych obszarów: (i) praw człowieka, w tym praw pracowników; (ii) praktyk korupcyjnych; (iii) niezgodności z przepisami podatkowymi i (iv) nieuczciwej konkurencji.
Czy nowe obowiązki dotyczą również grup kapitałowych?
Tak, jednostka dominująca spełniająca kryteria określone w przepisach zobowiązana jest do sporządzenia oświadczenia (lub sprawozdania) grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych.
Każda spółka zależna, która objęta jest takim oświadczeniem, powinna zbadać swoją działalność pod kątem zgodności z taksonomią i przekazać niezbędne informacje spółce dominującej.
W jakich terminach trzeba będzie raportować?
Ujawnienia dotyczące działalności zrównoważonej środowiskowo należy sporządzać w tych samych terminach co roczne sprawozdania z działalności jednostki.
Już wkrótce raportowanie niefinansowe na zupełnie nowych zasadach!
Ujawnienia z art. 8 rozporządzenia o taksonomii stanowią jedynie wstęp do zupełnie nowych zasad raportowania niefinansowego, które wprowadza dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).
CSRD wymagać będzie raportowania w oparciu o jednolity system europejskich standardów raportowania zagadnień zrównoważonego rozwoju ESRS (European Sustainability Reporting Standards) obejmujący zestaw 12 standardów szczegółowo określających zakres raportowanych informacji w obszarach: środowiskowym (pięć standardów), społecznym (cztery standardy) i ładu korporacyjnego (jeden standard), a także przekrojowo omawiających kwestie natury ogólnej (dwa standardy).
Dyrektywa rozszerza obowiązek raportowania na wszystkie duże przedsiębiorstwa, wybrane przedsiębiorstwa spoza Unii Europejskiej oraz małe i średnie spółki notowane na rynku regulowanym. W obszarze raportowania znajdzie się już nie tylko raportujące przedsiębiorstwo, ale również przedsiębiorstwa wchodzące w skład łańcucha wartości raportującego.
Mecenas Borys D. Sawicki współkierował pracami Zespołu ds. ESG przy Krajowej Izbie Gospodarczej w procesie konsultacji tzw. Exposure Drafts ESRS (pierwszych projektów ESRS przedstawionych publicznie) prowadzonym przez EFRAG, tj. Europejską Radę ds. Sprawozdawczości Finansowej.
W czym możemy pomóc?
Wszechstronnie pomagamy naszym klientom w dostosowaniu się do obowiązków raportowania zgodnie z art. 8 rozporządzenia o taksonomii, w tym w:
a) Ustaleniu, czy przedsiębiorstwo (spółka) podlega obowiązkom wynikającym z art. 8 rozporządzenia o taksonomii;
b) audycie zgodności z taksonomią (taxonomy eligibility i taxonomy alignment);
c) przygotowaniu polityk i procedur niezbędnych do wykazania zgodności z minimalnymi gwarancjami;
d) przygotowaniu ujawnień wymaganych ma podstawie art. 8 rozporządzenia o taksonomii.
Równocześnie już teraz pomagamy naszym klientom w przygotowaniu się do raportowania na podstawie dyrektywy CSRD i europejskich standardów raportowania zagadnień zrównoważonego rozwoju ESRS poprzez m.in.:
a) wsparcie w przygotowaniu strategii zrównoważonego rozwoju;
b) wsparcie w ustaleniu luki regulacyjnej (tj. obszaru, w którym działalność klienta nie jest dostosowana do przepisów prawa lub wymagań dotyczących raportowania);
c) przygotowanie dokumentów dotyczących wdrożenia strategii, w tym niezbędnych polityk i regulaminów;
d) wsparcie w ustaleniu zakresu łańcucha wartości na potrzeby raportowania;
e) przygotowanie zmian do dokumentów i umów wykorzystywanych w działalności biznesowej w celu zapewnienia możliwości pozyskiwania wymaganych informacji od uczestników łańcucha wartości.
