27 lutego 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (UD198). Najważniejszą zmianą wynikającą z projektu jest wydłużenie terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin do 30 czerwca 2026 r. oraz eliminacja omyłek i wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiły się w wyniku stosowania poprzedniej nowelizacji (wprowadzonej ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw).
Wydłużenie terminów reformy systemu planowania przestrzennego ma pozwolić gminom na dostosowanie się do nowych regulacji w terminie ustawowym. Jednocześnie inwestorzy będą mogli skorzystać z wydłużonego okresu przejściowego, umożliwiającego uzyskiwanie decyzji o warunkach zabudowy na „starych zasadach”.
Zmiana terminów
Projekt nowelizacji wydłuża terminy dotyczące kluczowych elementów reformy planowania przestrzennego:
| Element reformy | Obecny termin | Nowy termin (wynikający z projektu) |
| Obowiązywanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy | do 31 grudnia 2025 r. | do 30 czerwca 2026 r. |
| Obowiązek uchwalenia planów ogólnych przez gmin | do 31 grudnia 2025 r. | do 30 czerwca 2026 r. |
| Uruchomienie Rejestru Urbanistycznego i „newslettera planistycznego” | od 1 stycznia 2026 r. | od 1 lipca 2026 r. |
| Wydawanie decyzji o warunkach zabudowy na dotychczasowych zasadach (o ile gmina nie uchwaliła planu ogólnego) | do 31 grudnia 2025 r. | do 30 czerwca 2026 r. |
Wydłużenie terminów jest spowodowane przede wszystkim obawą, że dla wielu gmin obecny termin na wdrożenie reformy będzie niewystarczający. Według informacji Ministerstwa Rozwoju i Technologii do końca stycznia 2025 r. prawie 75% gmin zgłosiło zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych, co oznacza, że przynajmniej tyle gmin przystąpiło do sporządzania planu ogólnego. Zaś pozostałe 25% gmin nie podjęło prac w ogóle albo prace te są na bardzo wczesnym etapie zaawansowania.
Wpływ zmian na zasady wydawania decyzji o warunkach zabudowy
Przypomnijmy, że reforma planowania przestrzennego z 2023 r. wprowadziła istotne zmiany w wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy, tj.:
- Ograniczenie terminu ważności decyzji – wedle nowych zasad decyzje o warunkach zabudowy będą ważne maksymalnie 5 lat.
- Ograniczenie do obszaru uzupełnienia zabudowy – decyzje o warunkach zabudowy będą mogły być wydawane jedynie na obszarze uzupełnienia zabudowy.
To właśnie z tą druga zmianą łączą się duże wątpliwości co do terminów związanych z reformą. Obszary uzupełnienia zabudowy mają być wyznaczone w planach ogólnych. Jeśli zatem gmina nie przyjmie planu ogólnego, to zgodnie z nowymi zasadami nie będzie możliwe wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Wydłużenie terminu na przyjęcie planu ogólnego ma zatem zapobiec zablokowaniu możliwości wydawania decyzji o warunkach zabudowy.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy jest obecnie na etapie prac rządowych w Stałym Komitecie Rady Ministrów. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2025 r., następnie projekt zostanie skierowany do prac w Sejmie.
