15 grudnia 2022 r. została przyjęta Dyrektywa Rady (UE) w sprawie wprowadzenia globalnego poziomu minimalnego opodatkowania, będąca implementacją unijną założeń Filaru II OECD oraz G20.
Cel Dyrektywy
Dyrektywa wprowadza system globalnego minimalnego opodatkowania oraz zakłada kooperację państw członkowskich UE w opodatkowaniu zysku międzynarodowych przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych tzw. minimalną stawką na poziomie 15% CIT.
Efektywna stawka podatkowa
Międzynarodowe przedsiębiorstwa oraz duże krajowe grupy przedsiębiorstw będą obowiązane do obliczania efektywnej stawki podatkowej – rzeczywistego udziału obciążeń podatkowych w dochodach grupy – dla wszystkich krajów, w których prowadzą swoją działalność. Będzie ona obliczana na podstawie kwalifikowanego dochodu netto w danym kraju, a następnie porównywana do minimalnej stawki.
Podatek wyrównawczy
W sytuacji, w której efektywna stawka podatkowa będzie wynosiła mniej niż 15% w danym kraju, spółka dominująca w grupie znajdująca się na terytorium UE będzie obowiązana do zapłaty podatku wyrównawczego od swoich niksoopodatkowanych jednostek.
Jeżeli spółka dominująca będzie znajdować się na terytorium kraju, który będzie tzw. niskoopodatkowaną jurysdykcją, będzie zobowiązana do zapłaty podatku wyrównawczego także od samej siebie.
Kogo będzie dotyczyć nowy podatek
Nowy podatek będzie dotyczył międzynarodowych przedsiębiorstw i dużych grup krajowych, których przychody w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym spółki dominującej będą większe lub równe 750 mln EUR w co najmniej dwóch z czterech lat podatkowych poprzedzających badany rok podatkowy.
Skutki w Polsce
Dyrektywa nie przewiduje wyłączeń z kwalifikowanego dochodu netto przyznanych w Polsce ulg podatkowych (np. zwolnień z tytułu działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej), czy przychodów wyłączonych z opodatkowania (np. naliczonych, a nie zapłaconych odsetek). W konsekwencji, ulgi podatkowe przyznawane w Polsce mogą skutkować ryzykiem naliczenia podatku wyrównawczego (pomimo, że standardowa stawka CIT wynosi 19%).
Wejście w życie przepisów
Państwa członkowskie mają czas na implementację Dyrektywy do swojego systemu prawnego do końca 2023 r.
Międzynarodowe przedsiębiorstwa oraz duże grupy krajowe mają niewiele czasu na przygotowanie się do wdrożenia procedur identyfikacji nowy skutków i ryzyk podatkowych. Dyrektywa ma na celu ograniczenie zjawiska konkurencji podatkowej między Państwami Członkowskimi UE, ale może negatywnie wpłynąć na korzystanie z niektórych ulg podatkowych oraz rozwiązań obowiązujących w Polsce. Może ona też prowadzić do sporów z organami na tle spełnienia przez podatnika warunków korzystania z ulgi podatkowej.
