Podsumowanie najważniejszych zmian w 2019 r.
Od 1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie kilka znaczących zmian przepisów z zakresu prawa pracy, w szczególności następujące:
- wprowadzony zostanie dodatkowy i dobrowolny (dla pracowników) system gromadzenia oszczędności emerytalnych, tj. pracownicze plany kapitałowe („PPK”). W pierwszej kolejności – od 1 lipca 2019 r. – do utworzenia PPK będą zobowiązane podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób. Następnie (w odstępach półrocznych) obowiązek utworzenia PPK będzie rozszerzany na podmioty zatrudniające mniejszą liczbę pracowników;
- pracodawcy zyskają możliwość prowadzenia i przechowywania dokumentacji pracowniczej w formie elektronicznej. Skrócony zostanie okres przechowywania dokumentacji pracowniczej (do 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zakończył się stosunek pracy); krótszy okres przechowywania dokumentacji obejmie wszystkich pracowników zatrudnionych od 2019 r.;
- prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych zyskają osoby świadczące pracę na innej podstawie niż umowa o pracę;
- organizacja zakładowa będzie przedstawiać pracodawcy, co 6 miesięcy – według stanu na dzień 30 czerwca i 31 grudnia – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym okresie, informację o liczbie członków; organizacji, która nie wypełniła w terminie powyższego obowiązku nie przysługują uprawnienia zakładowej organizacji związkowej do czasu ich wykonania.
Uproszczenia dla pracodawców
W dniu 1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym. Ustawa m.in. znosi obowiązek przeprowadzania okresowych szkoleń BHP dla pracowników administracyjno-biurowych, zatrudnionych u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka (w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).
Nowelizacja wprowadza również zmiany, które mają ułatwić ZUS przeprowadzanie kontroli zaświadczeń lekarskich. ZUS będzie miał m.in. możliwość zawiadamiania ubezpieczonych o badaniach kontrolnych za pośrednictwem telefonu lub maila.
Ważne wyroki TK
W dniu 14 listopada 2018 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodną z Konstytucją RP ustawę, która przewidywała zniesienie górnego limitu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W ocenie TK doszło do naruszenia procedury legislacyjnej w trakcie głosowania nad nowelizacją w Senacie, nie odniósł się on jednak merytorycznie do rozwiązań zaproponowanych w zakwestionowanym akcie prawnym.
W wyroku z dnia 11 grudnia 2018 r. TK uznał z kolei, że pozbawienie pracownika objętego ochroną przedemerytalną (któremu umowę o pracę wypowiedziano z naruszeniem przepisów) prawa żądania przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach tylko dlatego, że był zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, narusza konstytucyjną zasadę równości.
Wyrok SN – wysokość wynagrodzenia za czas zwolnienia ze świadczenia pracy
W wyroku z dnia 6 marca 2018 r. (II PK 86/17) Sąd Najwyższy uznał, że o wysokości wynagrodzenia przysługującego pracownikowi zwolnionemu z obowiązku świadczenia pracy w okresie, który pozostał do rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron, decyduje wola stron ujawniona w porozumieniu, na podstawie którego umowa o pracę ma zostać rozwiązana. Jeżeli natomiast w treści porozumienia brak jest konkretnych ustaleń stron dotyczących sposobu określenia ww. wynagrodzenia, ani też ustaleń tych nie można wywieść przy zastosowaniu reguł wykładni oświadczeń woli, wówczas pracodawca może wyliczyć wynagrodzenie jak za czas przestoju. W związku z tym w analogicznych przypadkach rekomendowanym rozwiązaniem jest szczegółowe uregulowanie kwestii wynagrodzenia w treści zawieranego porozumieniu o rozwiązaniu umowy o pracę.
