Raport SK&S | Polskie prawo wodorowe – projekt nowelizacji prawa energetycznego

Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało do prac legislacyjnych projekt nowelizacji prawa energetycznego oraz niektórych innych ustaw, której głównym przedmiotem jest stworzenie ram regulacyjnych funkcjonowania rynku wodoru w Polsce.

Zmiany te mają ustalić zasady funkcjonowania rynku wodoru co najmniej do czasu wdrożenia analogicznych przepisów prawa Unii Europejskiej, dać impuls do rozwoju tego rynku zgodnie z polską strategią wodorową oraz zrealizować jeden z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) w zakresie poprawy warunków dla rozwoju technologii wodorowych oraz innych gazów zdekarbonizowanych (reforma B.2.1). Wspomniana polska strategia zakłada m.in. osiągnięcie produkcji ok. 200 tys. ton niskoemisyjnego wodoru rocznie do 2030 r. oraz szerokie wykorzystanie wodoru nisko- i zeroemisyjnego w wielu gałęziach gospodarki (energetyce, ciepłownictwie, transporcie, przemyśle).

Kluczowe zmiany przewidziane w projekcie nowelizacji obejmują:

  • wprowadzenie w ustawie – Prawo energetyczne siatki pojęć koniecznych do rozwoju i funkcjonowania rynku wodoru w Polsce, w tym:
    a) rozszerzenie katalogu paliw o wodór (wodór stanowić będzie typ paliwa obok dotychczas uwzględnionych w tej definicji: paliw stałych, ciekłych i gazowych),
    b) zdefiniowanie poszczególnych rodzajów wodoru (niskoemisyjnego, elektrolitycznego i odnawialnego),
    c) wprowadzenie nowych operatorów w zakresie działalności dotyczącej wodoru: operatora systemu wodorowego (OSW), operatora systemu połączonego wodorowego (OSPW) i operatora systemu magazynowania wodoru (OSMW),
    d) zdefiniowanie i uregulowanie nowych rodzajów działalności – magazynowania energii w postaci wodoru i przesyłania wodoru sieciami wodorowymi,
    e) zdefiniowanie usługi konwersji elektrolitycznej – do świadczenia usługi przedsiębiorstwom energetycznym zobowiązani będą OSW, OSMW, operator systemu przesyłowego gazowego (OSPg) i operator systemu dystrybucyjnego gazowego (OSDg);
  • uregulowanie zasad działalności związanej z wodorem, w tym jej koncesjonowania;
  • zdefiniowanie nowych rodzajów umów: świadczenia usług przesyłania i magazynowania wodoru oraz umowy o przyłączenie do sieci wodorowej;
  • upoważnienie ministra właściwego do spraw energii do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków funkcjonowania systemu wodorowego.

Projekt dopuszcza pełnienie roli OSW przez OSPg i OSDg, w związku z możliwościami przesyłu wodoru sieciami gazowymi. Zagadnienia tzw. unbundling oraz third party access omawia poniższa tabela.

 WYBRANE ZAGADNIENIA

 ODNIESIENIE DO RYNKU GAZU I WODORU

UNBUNDLING

  • zakaz wykonywania przez OSPg, OSDg, operatora systemu połączonego gazowego (OSPG), OSW, OSPW i OSMW działalności w zakresie produkcji, wytwarzania lub obrotu paliwami gazowymi lub wodorem i jej wykonywania na podstawie umowy na rzecz innych przedsiębiorstw energetycznych
  • umożliwienie pełnienia przez OSPg i OSDg roli OSW

THIRD PARTY ACCESS

 

  • obowiązek, odpowiednio przez OSPg, OSDg lub OSPW, przyłączenia do sieci gazowej lub wodorowej na zasadach równego traktowania, jeżeli istnieją techniczno-ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i podmiot ubiegający się o przyłączenia spełnia te warunki
  • obowiązek umożliwienia zmiany sprzedawcy paliw gazowych lub wodoru

 

Porównanie obowiązków uzyskania koncesji dla poszczególnych działalności w zakresie rynku gazu i wodoru

DZIAŁALNOŚĆ  RYNEK GAZU

RYNEK WODORU

WYTWARZANIE

  • zasadniczo brak obowiązku uzyskania koncesji w celu wytwarzania paliw gazowych – koncesja jest jednak wymagana na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin, w tym m.in. węglowodorów, na podstawie przepisów  Prawa geologicznego i górniczego
  • brak obowiązku uzyskania koncesji (w tym także dla uzyskiwania wodoru w procesie elektrolizy)

PRZESYŁ
I DYSTRYBUCJA

  • obowiązek uzyskania koncesji w celu przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych (z wyłączeniem: dystrybucji paliw gazowych w sieci o przepustowości poniżej 1 MJ/s)
  • obowiązek uzyskania koncesji w zakresie przesyłania wodoru
MAGAZYNOWANIE
  • obowiązek uzyskania koncesji w celu magazynowania paliw gazowych w instalacjach magazynowych jak również magazynowania lub przeładunku paliw ciekłych w instalacjach magazynowania paliw ciekłych lub instalacjach przeładunku paliw ciekłych, z wyłączeniem lokalnego magazynowania gazu płynnego w instalacjach o przepustowości poniżej 1 MJ/s
  • obowiązek uzyskania koncesji w celu magazynowania powyżej 55 000 Nm3 wodoru (instalacje magazynowe wodoru o pojemności powyżej 55 000 Nm3 będą także wymagały wpisu do rejestru)

OBRÓT

  • obowiązek uzyskania koncesji w celu obrotu paliwami gazowymi (z wyłączeniami określonymi w art. 32 ust. 1 pkt 4 p.e., dot. m.in. obrotu paliwami gazowymi nieprzekraczającego równowartości 10 000 EUR, gdy obrót jest dokonywany na TGE oraz obrotu dokonywanego przez spółdzielnię energetyczną, w ramach działalności prowadzonej na rzecz wszystkich odbiorców należących do tej spółdzielni.)
  • obowiązek uzyskania koncesji w celu obrotu wodorem (z wyłączeniem obrotu wodorem o rocznej wartości nieprzekraczającej 100 000 EUR)

 

Prowadzenie działalności dotyczącej wodoru bez wymaganej koncesji
Podmiot, który w dniu wejścia w nowelizacji będzie wykonywał działalność gospodarczą w zakresie magazynowania, przesyłania, obrotu wodorem oraz dostarczania wodoru bezpośrednimi rurociągami wodorowymi, która zgodnie z nowelizacją wymaga uzyskania koncesji – będzie zobowiązany do uzyskania koncesji w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji. Koncesję wyda Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a do czasu jej wydania, podmiot ubiegający się o wydanie koncesji będzie mógł prowadzić ww. działalność na dotychczasowych zasadach.

Prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie magazynowania, przesyłu, obrotu wodorem lub dostarczania wodoru bezpośrednimi rurociągami wodorowymi bez wymaganej koncesji, będzie zagrożony karą grzywny w wysokości do 5 000 000 zł albo karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Wejście w życie zmian
Projekt nowelizacji znajduje się na wczesnym etapie legislacyjnym. Zgodnie z aktualną treścią projektu, zmiany mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Alert uwzględnia opublikowane raporty z konsultacji publicznych, opiniowania i uzgodnień międzyresortowych i wdrożone zmiany rządowego projektu ustawy.

Pobierz Raport w wersji PDF

 

Powiązane