Zakończyliśmy właśnie cykl spotkań „Przy kawie o prawie” poświęconych pracowniczym planom kapitałowym („PPK”), w trakcie których mieliśmy przyjemność dyskutować o założeniach i problemach praktycznych wdrożenia nowego systemu razem z przedstawicielami kilkudziesięciu firm. Wspólnie dyskutowaliśmy o poszczególnych krokach wdrożenia i ich odpowiednim planowaniu oraz omawialiśmy kwestie wątpliwe, których w nowych regulacjach nie brakuje.
Poniżej przesyłamy dodatkowe podsumowanie założeń nowego systemu, które mamy nadzieję okaże się dla Państwa przydatne. Oczywiście zapraszamy do kontaktu w przypadku jakichkolwiek pytań lub chęci omówienia ewentualnego naszego wsparcia we wdrożeniu nowych rozwiązań.
Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, która wprowadza nowy, powszechny system gromadzenia oszczędności przez osoby świadczące pracę. Pracownicze Plany Kapitałowe oznaczają nowe obowiązki dla pracodawców, z których pracodawcy mogą się zwolnić jedynie w wyjątkowych okolicznościach jak również dodatkowe koszty, które należy uwzględniać przy planowaniu budżetu na dany rok.
Zgodnie z założeniami ustawy, PPK mają być tworzone w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu 60 roku życia. System ma mieć charakter powszechny – podmiot zatrudniający będzie miał obowiązek zapisać do PPK pracowników, jak również osoby fizyczne wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umów zlecenia, umów o świadczenie usług, umów agencyjnych), osoby wykonujące pacę nakładczą, członków rad nadzorczych otrzymujących z tego tytułu wynagrodzenie oraz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, jeśli osoby te skończyły 18 lat i podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tych tytułów w RP.
Z wymogu utworzenia PPK będą zwolnieni jedynie:
- mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
- osoby fizyczne, które zatrudniają – w zakresie niezwiązanym z ich działalnością gospodarczą – osoby fizyczne w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tych osób, oraz
- podmioty zatrudniające, które w dniu powstania obowiązku utworzenia PPK, prowadzą pracownicze programy emerytalne (dalej „PPE”) oraz naliczają i odprowadzają składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPE, jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym. Jeśli PPE zostanie utworzony już po wprowadzeniu PPK, ustawa przewiduje pewne możliwości zaprzestania odprowadzania składek na PPK za osoby, które są uczestnikami PPE (po spełnieniu dodatkowych wymogów).
W celu wdrożenia i prowadzenia PPK, podmiot zatrudniający ma obowiązek, przede wszystkim:
- zawrzeć z instytucją finansową umowę o zarządzenie PPK (w porozumieniu z przedstawicielami pracowników) w terminie nie później niż na 10 dni roboczych przed terminem wskazanym w lit. b);
- zawrzeć, na rzecz i w imieniu każdego uczestnika PPK, z instytucją finansową umowę o prowadzenie PPK w terminie do 10 dnia przypadającego po upływie 3 miesięcy od nawiązania stosunku prawnego z daną osobą bądź powstania obowiązku utworzenia PPK (w przypadku osób, które na dzień powstania przedmiotowego obowiązku są już zatrudnione w podmiocie zatrudniającym);
- naliczać i odprowadzać składki.
Składka podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający wynosi 1,5% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika (z możliwością zadeklarowania składki dodatkowej w wysokości do 2,5%). Składka podstawowa finansowana przez uczestnika wynosi 2% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika (z możliwością zadeklarowania składki dodatkowej w wysokości do 2%). W szczególnych okolicznościach jest możliwe obniżenie składki podstawowej finansowej przez uczestnika do 0,5% podstawy wymiaru. Dodatkowo państwo będzie finansować tzw. składkę powitalną w wysokości 250 zł oraz dopłatę roczną w wysokości 240 zł (po spełnieniu dodatkowych wymogów).
Uczestnik w wieku od 18. do ukończenia 55. roku życia będzie automatycznie zapisany do PPK; jednak będzie mógł zrezygnować z odprowadzania składek.
Wpłaty składek będą kierowane do wybranej instytucji finansowej (funduszu inwestycyjnego, funduszu emerytalnego lub zakładu ubezpieczeń), z którym pracodawca zawarł umowę. W ramach danej instytucji finansowej będą prowadzone odrębne „fundusze zdefiniowanej daty” – tj. fundusze właściwe dla pracowników w określonym przedziale wiekowym, o różnym poziomie ryzyka. Uczestnik będzie mógł zdecydować o przeniesieniu całości lub części przypisanych do niego środków do innego „funduszu zdefiniowanej daty”.
Wypłata środków z PPK nastąpi co do zasady po osiągnięciu przez uczestnika 60. roku życia według modelu wskazanego w ustawie (25% środków płatne jednorazowo i pozostałe 75% środków w 120 ratach). W wyjątkowych sytuacjach i po spełnieniu dodatkowych wymogów możliwe będzie wcześniejsze wycofanie bądź wcześniejsza wypłata zgromadzonych środków.
Obowiązek tworzenia PPK będzie wdrażany stopniowo, w czterech etapach – w zależności od liczby osób uprawnionych w danej jednostce:
- od 1 lipca 2019 r. dla podmiotów zatrudniających co najmniej 250 osób uprawnionych (według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.);
- od 1 stycznia 2020 r. dla podmiotów zatrudniających od 50 do 249 osób uprawnionych (według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r.);
- od 1 lipca 2020 r. dla podmiotów zatrudniających od 20 do 49 osób uprawnionych (według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.);
- od 1 stycznia 2021 r. dla pozostałych podmiotów zatrudniających.
Niezależnie od liczby osób uprawnionych, w przypadku podmiotów będących jednostkami wchodzącymi w skład sektora finansów publicznych obowiązek utworzenia PPK powstanie dopiero w 2021 r.
Zgodnie z ustawą, niedopełnienie przez podmiot zatrudniający obowiązków z niej wynikających (w tym nieutworzenie PPK bądź nakłanianie pracowników do złożenia deklaracji o rezygnacji z oszczędzania w PPK) stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny w wysokości do 1.000.000 zł (bądź w określonych przypadkach w ustawie w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie wykroczenia).
