W ostatnich tygodniach, wobec odrzucenia przez brytyjski parlament projektu umowy o wystąpieniu z Unii Europejskiej i deklarowanego braku woli organów unijnych do renegocjacji warunków wyjścia, istotnie wzrosło prawdopodobieństwo tzw. „twardego” Brexitu (no-deal Brexit lub hard Brexit), tj. wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bez porozumienia regulującego skutki tego zdarzenia.
Także polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych traktuje „twardy” Brexit jako scenariusz bazowy.
W konsekwencji wskazane jest niezwłoczne rozpoczęcie przygotowań na wypadek realizacji tego scenariusza.
Co oznacza „twardy” Brexit?
W braku osiągnięcia innego porozumienia, o północy z 29 na 30 marca 2019 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej przestanie być członkiem Unii Europejskiej i stanie się państwem trzecim, tj. będzie traktowane tak samo, jak każde inne państwo, które nie jest członkiem Unii Europejskiej.
Oznacza to w szczególności, że:
- Przepisy prawa Unii Europejskiej przestaną mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium.
- Stosunki pomiędzy Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi będą regulowane przez ogólne międzynarodowe prawo publiczne, w tym przepisy Światowej Organizacji Handlu. Oznaczać to będzie – zwłaszcza w regulowanych sektorach gospodarki – istotny regres w porównaniu z obecnym poziomem integracji rynkowej; przykładowo, przedsiębiorcy ze Zjednoczonego Królestwa nie będą mogli świadczyć usług na terenie Unii Europejskiej w oparciu o jednolitą licencję (paszport), a przedsiębiorcy z krajów Unii nie będą mogli w ten sposób świadczyć usług na terenie Zjednoczonego Królestwa.
- Pojawi się granica celna pomiędzy Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem, na której zostaną wprowadzone odprawy graniczne i kontrole celne, normy sanitarne i fitosanitarne oraz weryfikacja przewożonych towarów co do ich zgodności z normami obowiązującymi w UE lub, odpowiednio, w Zjednoczonym Królestwie. We wzajemnych obrotach handlowych zaczną obowiązywać cła: towary przywożone ze Zjednoczonego Królestwa zostaną obłożone w UE takimi cłami, jakie UE stosuje do towarów z państw trzecich. Również strona brytyjska ustali stawki celne dla towarów z UE. Kontrole celne, sanitarne, fitosanitarne i weterynaryjne na granicach mogą powodować znaczne opóźnienia, np. w transporcie drogowym, oraz trudności w portach morskich, które producenci i dostawcy muszą wziąć pod uwagę planując dostawy do i ze Zjednoczonego Królestwa. W odniesieniu do wyrobów, które wymagają certyfikacji, konieczne będzie uzyskanie nowych certyfikacji od jednostek certyfikujących z państw Unii Europejskiej lub, w przypadku wprowadzania towarów do obrotu na terenie Zjednoczonego Królestwa, od brytyjskich jednostek certyfikujących. Zmiany czekają przewoźników międzynarodowych, gdyż należy liczyć się z koniecznością uzyskania zezwoleń na wykonywanie przewozów drogowych. Nastąpią zmiany w zasadach rozliczania VAT i akcyzy w handlu transgranicznym.
- Zmianie ulegną zasady opodatkowania przepływów finansowych między Polską a Zjednoczonym Królestwem – zastosowanie będą miały już tylko przepisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, co może oznaczać pojawienie się podatków pobieranych u źródła (od dywidend, odsetek i należności licencyjnych).
- Nie będzie szczególnych rozwiązań dla obywateli państw Unii Europejskiej w Zjednoczonym Królestwie ani dla obywateli Zjednoczonego Królestwa w Unii Europejskiej. W relacjach pomiędzy Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem przestaną obowiązywać zasady swobodnego przepływu osób, swobody świadczenia usług i swobodnego przepływu kapitału, co oznacza, że np. polscy przedsiębiorcy świadczący lub zamierzający świadczyć usługi na terenie Zjednoczonego Królestwa będą musieli uzyskać wszystkie zgody i zezwolenia wymagane na terenie Zjednoczonego Królestwa od podmiotów z państw obcych.
- Zmienią się zasady współpracy sądowej oraz uznawania i wykonywania wyroków wydanych w Zjednoczonym Królestwie. Według innych reguł niż dotychczas będzie ustalane prawo właściwe dla transgranicznych stosunków prywatnoprawnych.
- Przekazywanie danych osobowych obywateli Unii Europejskiej do Zjednoczonego Królestwa będzie traktowane tak, jak przekazywanie tych danych do każdego innego państwa trzeciego (wydanie przez Komisję Europejską decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony w Zjednoczonym Królestwie może potrwać nawet rok).
- Prawa do znaków towarowych UE, wspólnotowych wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych zarejestrowanych przez UE co do zasady utracą ochronę na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Status tych praw na terytorium Zjednoczonego Królestwa po Brexicie będzie uzależniony od jednostronnego stanowiska tego państwa, które znalazło wyraz w uchwalonych 6 lutego 2019 r. krajowych rozporządzeniach. Wejdą one w życie w dniu 29 marca 2019 r. Na ich podstawie prawa UE przekształcą się w „porównywalne” prawa krajowe, chyba że właściciel prawa zechce skorzystać z możliwości opt-out.
Powyższe konsekwencje mają jedynie charakter przykładowy i każdy przedsiębiorca powinien dokonać indywidualnej analizy i oceny wpływu „twardego” Brexitu na prowadzoną przez siebie działalność.
Kto powinien się przygotować na „twardy” Brexit?
„Twardy” Brexit może mieć pośredni lub bezpośredni wpływ na każdego obywatela Unii Europejskiej. W sposób szczególny do Brexitu powinien jednak przygotować się każdy, kogo ze Zjednoczonym Królestwem łączą relacje zawodowe lub biznesowe, a przede wszystkim przedsiębiorcy:
- prowadzący na terytorium Zjednoczonego Królestwa działalność regulowaną,
- importujący towary z terytorium Zjednoczonego Królestwa lub eksportujący je na terytorium Zjednoczonego Królestwa,
- świadczący usługi na terytorium Zjednoczonego Królestwa lub nabywający usługi świadczone z terytorium Zjednoczonego Królestwa albo korzystający z takich usług,
- świadczący pracę na terytorium Zjednoczonego Królestwa lub delegujący pracowników na terytorium Zjednoczonego Królestwa.
Jak możemy pomóc?
Od wielu miesięcy nasi prawnicy przygotowują do Brexitu naszych klientów opracowując dla nich plany awaryjne na wpadek każdego scenariusza wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i uczestnicząc w pracach grup roboczych w sprawie Brexitu, w tym między innymi w pracach grupy roboczej przy Związku Banków Polskich.
Szeroki zakres specjalizacji naszych prawników umożliwia nam udzielenie kompleksowej porady każdemu przedsiębiorcy, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności lub branży w której działa.
