W kolejnym, szóstym odcinku Pogotowia Podatkowego, Ewelina Całczyńska mówi o postępowaniu celno-skarbowym. Zapraszamy do lektury i obejrzenia materiału video.
Kontrola celno-skarbowa skierowana jest głównie przeciwko przestępstwom podatkowym i celnym, wyłudzaniu podatku VAT, karuzelom VAT, zorganizowanej przestępczości podatkowo-celnej. W 2019 r. kontrolujący przeprowadzili 2 621 (ponad 2,5 tys.) kontroli celno-skarbowych w całej Polsce.
- Różnice między kontrolą celno-skarbową a kontrolą podatkową
Czym kontrola celno-skarbowa różni się od kontroli podatkowej?
Po pierwsze, kontrola podatkowa prowadzona jest przez naczelnika urzędu skarbowego, ewentualnie wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę albo marszałka województwa, głównie na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej oraz Konstytucji Biznesu. Natomiast kontrola celno-skarbowa prowadzona jest przez naczelników urzędów celno-skarbowych, i wykonywana jest zarówno przez pracowników KAS, jak i funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej.
Po drugie, zakres kontroli celno-skarbowej jest szerszy od zakresu kontroli skarbowej, która skupia się przede wszystkim na przestrzeganiu prawa podatkowego. Kontrola celno-skarbowa może dotyczyć prawa podatkowego, prawa celnego, urządzania i prowadzenia gier hazardowych, posiadania automatów do gier hazardowych, prawa dewizowego i innych.
Obie kontrole są wszczynane z urzędu na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli udzielonego kontrolującemu. Z tym, że przy kontroli celno-skarbowej organ nie ma obowiązku zawiadomienia podatnika o zamiarze wszczęcia kontroli, tak jak to jest przy kontroli skarbowej, która nie może być wszczęta wcześniej niż po upływie 7 dni od daty doręczenia zawiadomienie.
Dodatkowo zakres uprawnień organów kontrolujących w przypadku kontroli celno-skarbowej jest szerszy i obejmują m.in. możliwość przeprowadzenia kontroli w miejscu zamieszkania, niebędącym siedzibą działalności, możliwość żądania dokumentów także za inny niż kontrolowany okres, czy możliwość przesłuchania na odległość.
Kolejną różnicą jest moment dokonania korekty deklaracji. W przypadku kontroli podatkowej podatnik może złożyć korektę deklaracji przed formalnym wszczęciem kontroli, w następstwie otrzymania zawiadomienia o zamiarze wszczęcia postępowania. Natomiast w kontroli celno-skarbowej kontrolowany ma 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej uprawnienie do skorygowania deklaracji w zakresie objętym tą kontrolą.
Z przepisów prawa nie wynika wprost maksymalny termin zakończenia kontroli podatkowej, z kolei kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Nie jest to jednak termin bezwzględny. O każdym przypadku niezakończenia kontroli celno-skarbowej we właściwym terminie zawiadamia się na piśmie kontrolowanego, podając przyczyny przedłużenia terminu zakończenia kontroli celno-skarbowej i wskazując nowy termin jej zakończenia. Kontrola podatkowa kończy się protokołem kontroli, natomiast kontrola celno-skarbowa wynikiem kontroli.
- Uprawnienia i obowiązki organów celno-skarbowych
Kolejną kwestią są uprawnienia i obowiązki przy kontroli celno-skarbowej. Co ważne, naczelnik urzędu celno-skarbowego może wykonywać kontrolę celno-skarbową na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie tylko na terenie właściwości swojego urzędu.
Podstawowe uprawnienia kontrolującego to m. in. prawo
- wstępu do siedziby przedsiębiorcy;
- wstępu do lokalu mieszkalnego przedsiębiorcy;
- żądania okazania wszelkich dokumentów;
- sporządzania z dokumentów odpisów, kopii, notatek;
- dokonywania oględzin;
- legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;
- wzywania i przesłuchiwania kontrolowanego, pracowników, świadków;
- pobrania próbek towarów;
- nakładania zamknięć urzędowych na urządzenia, pomieszczenia, naczynia oraz środki przewozowe.
W uzasadnionych przypadkach jest możliwy konwój towaru (po skontrolowaniu środków transportu) jeżeli nie ma możliwości bezpiecznego dostarczenia do urzędu.
Natomiast kontrolowany jest obowiązany m.in. do udzielenia wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, udostępnienia żądanych dokumentów, zapewnienia warunków do wykonywania czynności oraz udostępnienia towarów i urządzeń.
Kontrolowany ma prawo do wyznaczenia pełnomocnika, który będzie reprezentował go przy kontroli, ma prawo wglądu do akt sporządzonych podczas kontroli, ma prawo do aktywnego uczestnictwa w czynnościach kontrolnych, kontrolowany powinien być zawiadomiony o miejscu i terminie przeprowadzenia przesłuchania świadków przynajmniej na 3 dni przed ich przeprowadzeniem oraz powinien być zawiadomiony o przeprowadzeniu oględzin nie później niż bezpośrednio przed podjęciem czynności. Podatnik ma prawo wnieść sprzeciw co do wykonywania kontroli, gdy ta jest przeprowadzana niezgodnie z prawem.
- Zakończenie kontroli celno-skarbowej – wynik kontroli
Kontrola powinna zakończyć się bez zbędnej zwłoki ale nie później niż w ciągu 3 miesięcy od jej rozpoczęcia. Jednak z ważnych powodów organy celno-skarbowe mogą ją przedłużyć. Przedsiębiorca otrzyma wtedy informację na piśmie z podaniem przyczyny przedłużenia oraz nowym terminem zakończenia.
Kontrola kończy się w dniu otrzymania wyniku kontroli.
Jeżeli przedsiębiorca zgadza się z ustaleniami kontroli składa deklaracje korygującą. Ma na to 14 dni od otrzymania wyniku kontroli. Jeżeli tego nie zrobi następuje automatyczne rozpoczęcie postępowania podatkowego. Nie można złożyć zastrzeżeń do wyniku kontroli.
