Praca zdalna jest już z nami (formalnie) ponad rok i wszystko wskazuje na to, że zostanie z nami na dłużej. Wraz ze wzrostem jej popularności oraz zainteresowania ze strony pracowników, jak i pracodawców, powstała pilna potrzeba jej kompleksowego uregulowania. Aktualnie pracodawcy mogą polecić pracownikom wykonywanie pracy zdalnej w oparciu o przepisy tzw. Tarczy Antykryzysowej. Rozwiązania zawarte w Tarczy Antykryzysowej są jednak przejściowe i nie eliminują wielu ryzyk związanych z wykonywaniem pracy w takiej postaci poza siedzibą pracodawcy.
Założenia projektu nowelizacji
Z informacji przekazywanych przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii wynika, że trwają prace legislacyjne nad kompleksowym uregulowaniem tego zagadnienia. Nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej miałyby w całości zastąpić instytucję telepracy uregulowaną w kodeksie pracy.
Główne założenia obecnej wersji projektu ustawy:
- Częstotliwość: praca zdalna będzie mogła być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym miejscu ustalonym przez pracownika i pracodawcę. Uzgodnienie dotyczące wykonywania pracy zdalnej będzie dopuszczalne zarówno przy zawieraniu umowy, jak również w trakcie zatrudnienia.
- Wprowadzenie pracy zdalnej: zasady wykonywania pracy zdalnej będą określane w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładowymi organizacjami zawodowymi, a jeżeli nie dojdzie do zawarcia takiego porozumienia albo u pracodawcy nie działają związki zawodowe – w regulaminie ustalonym przez pracodawcę. Praca zdalna będzie mogła być wykonywana na polecenie pracodawcy, jednak tylko w sytuacji, w której pracownik będzie posiadał warunki lokalowe i techniczne do wykonywania takiej pracy. Każda ze stron będzie miała możliwość wycofania się z wykonywania pracy zdalnej, w terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia takiej pracy.
- Narzędzia i materiały: pracodawca będzie zobowiązany dostarczyć pracownikowi niezbędne materiały i narzędzia, jak również pokryć koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej (w tym koszty energii elektrycznej oraz dostępu do łączy telekomunikacyjnych). W przypadku, gdy do pracy zdalnej będą wykorzystywane materiały i narzędzia pracy stanowiące własność pracownika, obie strony stosunku pracy będą mogły zawrzeć porozumienie określające zasady ich wykorzystywania i wypłaty ekwiwalent (lub ryczałtu) w wysokości ustalonej przez strony.
- Składanie wniosków: wnioski pracownika wykonującego pracę zdalną, dla których przepisy kodeksu pracy wymagają formy pisemnej, będą mogły być składane w postaci papierowej lub elektronicznej.
- BHP: pracodawca będzie realizował obowiązki związane z BHP z wyłączeniem obowiązku (i) organizowania stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, (ii) dbania o bezpieczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, (iii) dotyczącego pomieszczeń pracy i obiektów budowlanych, urządzeń sanitarnych i środków higieny osobistej.
- Wypadki przy pracy: do badania wypadku przy pracy zdalnej będą stosowane odpowiednio przepisy o wypadkach przy pracy – z uwzględnieniem prawa pracownika do ochrony życia prywatnego.
- Szkolenia BHP: szkolenie wstępne bhp osób zatrudnianych do pracy zdalnej w całości będzie mogło się odbywać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Wszyscy pracownicy wykonujący pracę zdalnie będą podlegali szkoleniom okresowym bhp (na zasadach ogólnych).
- Zakaz zlecania pracy zdalnej: niedopuszczalne będzie zlecanie prac: (i) szczególnie niebezpiecznych, (ii) w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych dla pomieszczeń mieszkalnych, (iii) z zastosowaniem substancji niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, żrących, promieniotwórczych, drażniących, uczulających lub innych o nieprzyjemnym zapachu, pylących lub intensywnie brudzących.
Założenia projektu nowelizacji zostały przedstawione w odpowiedzi na interpelacje poselską nr 20603. Jak wskazano w odpowiedzi nie jest jeszcze znany termin zakończenia prac legislacyjnych nad projektem ustawy, w związku z czym przedstawione założenia mogą jeszcze ulec zmianie. Będziemy na bieżąco informowali o postępie prac legislacyjnych.
