Zasady zwrotu zaliczki warto uregulować w umowie spółki

mec. Tomasz Kański, Dziennik Gazeta Prawna, Akademia Prawa Gospodarczego 1199

Decyzja w sprawie wypłaty wspólnikom zaliczki dywidendowej podejmowana jest przez zarząd spółki. Czy jednak wspólnicy, którzy otrzymali od zarządu taką zaliczkę muszą koniecznie dokonać jej zwrtoru, jeżeli spółka zamknie rok stratą?

Wspólnicy mogą zdecydować, czy  wolą wprowadzić do umowy spółki rozwiązanie polegające na zwrocie zaliczki, czy też na jej rozliczeniu z dywidendą, którą mogą orzymać w przyszłych latach  obrotowych.
Przed wypłatą zaliczki zarząd powinien upewnić się, że spełnione są wymogi ustawowe dla jej wypłaty (zatwierdzone sprawozdanie finnsowe za ostatni rok obrotowy wykazujące zysk, a spółka posiada środki na wypłatę). Ponadto zarząd powinien starać się ocenić realność prognoz, na podstawie kórych zakłada, że rok obrotowy, za który wypłacana jes zaliczka dywidendowa, zakończy się rzeczywiście dodatnim wynikiem finansowym.
Jeżeli wspólnicy otrzymali zaliczkę dywidendową, a wbrew oczekiwaniom zarządu spółka odnotowała stratę na koniec roku, powstaje pytanie o podstawy prawne do domagania się od wspólinków zwrtoru otrzymanej wcześniej zaliczki. Błędne jest twierdzenie, że podstawą taką mogą być przepisy art. 198 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który nakazuje zwrot wypłat otrzymanych przez wspólników wbrew prawu lub z narzuszeniem umowy spółki. Jeżeli zarząd wypłacił zaliczkę dywidendową zgodnie z wymogami określonymi w kodeksie oraz innymi regulacjami zawartymi w umowie spółki, to nie doszło do żadnego naruszenia prawa lub postanowień umowy spóki. Wobec tego nie można traktować zaliczki jako wypłaty, o której mowa w art. 198 k.s.h. W tej sytuacji pozostaje możliwość traktowania takiej wypłaty jako nienależnego świadczeniea (art. 410 kodeksu cywilnego). Wyrażane są jednak poglądy podważające takie rozwiążanie. Dlatego w celu uniknięcia ewentualnych nieporozumień między wspólnikami a zarządem dotyczących zwrotu zaliczki dywidendowej warto wyraźnie uregulować tę kwestię w umowie spółki.