Eksperci podatkowi SK&S – Piotr Andrzejak, partner kierujący praktyką VAT oraz Stanisław Gordziałkowski, uzyskali dla wiodącej firmy budowlanej dwa korzystne wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie potwierdzające brak opodatkowania VAT wartości prac budowlanych, których wykonywanie zostało przerwane w wyniku zaistnienia sporu wykonawcy z zamawiającym w sytuacji niedokonania zapłaty za przerwane prace.
W toku postępowania podatkowego organy podatkowe określiły zobowiązanie podatkowe w podatku VAT, uznając, że skoro prace budowlane zostały przerwane i w wyniku zaistniałego sporu nie będą kontynuowane, po stronie spółki powstał obowiązek podatkowy VAT w zakresie kwot dochodzonych od zamawiającego. Spółka nie zgodziła się z takim stanowiskiem, argumentując, że usługa budowlana nie została dokończona z uwagi na odstąpienie od umowy o roboty budowlane, a roszczenia dochodzone przez spółkę od zamawiających obejmują również kwoty odszkodowań i są w całości kwestionowane przez drugą stronę. Co istotne, w ocenie spółki, nie można mówić o wykonaniu usługi budowlanej (w całości lub w części), jeżeli prace budowlane nie zostaną odebrane przez drugą stronę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w dwóch wyrokach sygn. III SA/Wa 2586/15 oraz III SA/Wa 3598/15 uchylił negatywne decyzje organu podatkowego i w całości zgodził się ze stanowiskiem spółki. Sąd wskazał, że dla określenia obowiązku podatkowego strony skarżącej nie ma istotnego znaczenia data wykonania usługi, a znaczenie ma moment otrzymania zapłaty całości lub części ceny. Sąd podzielił w efekcie pogląd, że w stosunku do prac budowlanych, których wykonanie zostało przerwane i które nie zostały zakończone w całości lub części ani potwierdzone, lub odebrane protokołem zdawczo – odbiorczym, a w szczególności nie zostały przez Zamawiającego zapłacone – obowiązek podatkowy nie powstaje do momentu zapłaty.
Wyroki te mają duże znaczenie praktyczne dla podatników pozostających w sporze z zamawiającymi lub inwestorami. Do tej pory bowiem organy podatkowe pomimo nie otrzymania przez wykonawców zapłaty za wykonane prace wskazywały, że w sytuacji przerwania prac podatnicy są obowiązani uiścić podatek VAT od wartości prac budowlanych na moment ich przerwania, co w praktyce groziło niewypłacalnością podatników. Co istotne, w swoim orzeczeniu WSA odwołał się do wykładni prowspólnotowej przepisów Ustawy VAT i w szczególności wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 16 maja 2013 r. w sprawie C-169/12. W konsekwencji, pomimo że sprawa dotyczyła stanu prawnego obowiązującego w 2013 r., tezy przedstawione przez WSA mogą również znaleźć zastosowania do rozliczeń podatkowych VAT dotyczących dzisiejszego stanu prawnego.