Gazeta Prawna, Akademia Podatkowa Jarosław Bieroński
Kiedy i na jakich zasadach należy rozliczyć podatek z tytułu odsetek i dyskonta. Czy podatnik powinien sam zapłacić podatek, gdy wypłacający odsetki go nie pobrał i co zrobić, gdy zapłacono już podatek za granicą? Czy można odliczyć koszty od takich przychodów?
Odsetki i dyskonto od pożyczek, papierów wartościowych, lokat i innych form oszczędzania i inwestowania osób fizycznych podlegają podatkowi dochodowemu w wysokości 19 proc. W zasadzie podatnik nie musi odprowadzać podatku, ponieważ jest on pobierany i płacony przez płatnika – bank lub inny podmiot płacący odsetki (dyskonto). Jednak płatnik nie pobiera podatku, gdy odsetki wypłaca osoba fi zagraniczna. Podatnik wtedy musi sam rozliczyć podatek, lecz dopiero w rocznym zeznaniu podatkowym, do końca kwietnia następnego roku. Podatek od zagranicznych odsetek i dyskonta także wynosi 19 proc. (oprócz ewentualnego podatku za granicą). Przy obliczeniu podatku należy uwzględnić umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. W braku takiej umowy bądź jeśli przewiduje ona podatek w obu krajach, podatek zagraniczny można odliczyć od podatku polskiego, ale ewentualną nadwyżkę podatku polskiego należy zapłacić w Polsce.
Podatek od odsetek i dyskonta należy wykazać w rocznym w zeznaniu PIT-38, z tym że od uzyskanych w Polsce – w części E, poz. 37, a osiągniętych za granicą – w części E, poz. 38-42. Zeznania te pozostaną właściwe w odniesieniu do dochodów deklarowanych za 2008 rok, o ile minister finansów nie zmieni do końca roku obowiązujących wzorów zeznań podatkowych. Czasem nabywca obligacji lub innej wierzytelności płaci emitentowi lub zbywcy (oprócz ceny nabycia) odsetki naliczone do chwili nabycia danego instrumentu. Jednak nie można później takich odsetek odliczyć od dochodu odsetkowego nabywcy. Odsetek (w tym dyskontowych) nie można bowiem pomniejszać o jakiekolwiek koszty. Zgodnie z art. 21 ust. 1 punkt 119 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyjątek stanowią odsetki zapłacone emitentowi przy nabyciu obligacji Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego – ich kwota wolna jest od podatku. Jednak podatnik może odliczyć koszty, gdy przed dniem zapadalności sprzeda obligacje lub inne wierzytelności przynoszące odsetki lub dyskonto. Wtedy bowiem nie osiągnie dochodu z odsetek lub dyskonta, lecz zyski ze zbycia obligacji lub innych instrumentów i będzie uprawniony do obniżenia przychodu o koszty jego uzyskania, zmniejszając tym samym kwotę należnego podatku.
