Czy pracodawca może wpisać do umowy o pracę ograniczenie podejmowania przez pracownika dodatkowego zatrudnienia?
Formę i wymagania co do treści umowy o pracę wyznacza art. 29 k.p. Kodeksowe wyliczenie nie ma charakteru wyczerpującego. Pracodawca i pracownik mogą do bezwzględnie koniecznych warunków pracy i płacy włączyć inne postanowienia, regulując indywidualną sytuację stron. Brak wszystkich elementów nie spowoduje nieważności umowy.
Granice negocjacji i ustaleń co do postanowień umownych wyznacza art. 18 k.p., zgodnie z którym nie mogą one być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Zmiana warunków wpisanych do umowy o pracę wymaga albo zgody pracownika, albo wypowiedzenia zmieniającego w trybie art. 42 k.p.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że w ramach dodatkowych postanowień dopuszczalne jest, aby umowa o pracę gwarantowała pracownikowi np.: ubezpieczenie lub inne świadczenia opłacane przez pracodawcę (por. wyrok SN z 22 lutego 2008 r., sygn. akt I PK 209/07), konkretną organizację czasu pracy (system i wymiar) (por. wyrok SN z 21 marca 2014 r., sygn. akt II PK 174/13), możliwość wyłączenia stosowania wypowiedzenia zmieniającego przez pracodawcę (por. wyrok SN z 3 sierpnia 2012 r., sygn. akt I PK 80/11), dodatkową rekompensatę, odprawę pieniężną za rozwiązanie umowy o pracę (por. wyrok SN z 13 stycznia 2009 r., sygn. akt II PK 105/08), dłuższy lub krótszy okres wypowiedzenia niż ustawowy.
Z kolei firma może nałożyć na pracownika ograniczenie dotyczące dodatkowego zatrudnienia pod warunkiem, że ma uzasadnienie w rzeczywistym interesie zakładu (por. wyrok SN z 14 kwietnia 2009 r., sygn. akt III PK 60/08), obowiązek wykonywania dzieł w rozumieniu prawa autorskiego (por. wyrok WSA, sygn. akt III SA/Wa 34/09), klauzulę dot. poufności. Nie jest dopuszczalne umówienie się na wybór sądu pracy (por. wyrok SN z 20 maja 2014 r., sygn. akt II PZP 1/13). Nieważna jest także bezwarunkowa zgoda pracownika na czasową zmianę miejsca pracy w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy (por. wyrok SN z 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 96/08).
