Jak umowa spółki z o.o. może regulować zwrot dopłat wspólnikom?
Zgodnie z art. 178 par. 1 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) zasady zwrotu dopłat może regulować umowa spółki w sposób odmienny niż przewidziany w art. 179 k.s.h. w szczególności umowa spółki może dopuszczać zwrot dopłat także w sytuacji, gdy bilans spółki wykazuje niepokrytą stratę. Gdy umowa spółki nie zawiera uregulowań w zakresie zwrotu dopłat, wówczas mają zastosowanie postanowienia art. 179 k.s.h.
O zwrocie wypłat najczęściej decydują wspólnicy w uchwale. Do momentu podjęcia uchwały wspólnicy nie mają roszczenia do spółki o zwrot dopłat. Niezależnie od podjętej uchwały przed zwrotem dopłat zarząd spółki jest zobowiązany upewnić się, że zwrot dopłat nie naruszy postanowień art. 189 par. 2 k.s.h., który zabrania spółce dokonywania wypłat z majątku potrzebnego do pełnego pokrycia jej kapitału zakładowego.
Gdy możliwy jest tylko częściowy zwrot dopłat, wówczas kwoty zwracane wspólnikom powinny być proporcjonalnie zmniejszone, zgodnie z zasadą równego traktowania wspólników w takich samych okolicznościach. Nie można zwrócić dopłaty tylko jednemu wspólnikowi, chyba że umowa spółki przewiduje odpowiednie uprawnienie osobiste w tym zakresie i tym samym wyłącza przepis art. 179 par. 3 k.s.h., przewidujący obowiązek równomiernego zwrotu dopłat wszystkim wspólnikom. Zwrot dopłat powinien – co do zasady – nastąpić do rąk wspólników, którzy je wnieśli. Jeżeli w międzyczasie w spółce podwyższono kapitał zakładowy i nowe udziały zostały objęte przez nowych wspólników, wówczas dopłaty zwraca się tylko dotychczasowym wspólnikom, którzy je wnieśli.
Inaczej sytuacja będzie przedstawiać się, gdy po wniesieniu dopłat część udziałów została zbyta. Wówczas wraz z udziałami przechodzą także uprawnienia związane ze zwrotem dopłat. W takim przypadku po podjęciu uchwały o zwrocie dopłat zwrot w części przypadającej na zbyte udziały powinien nastąpić do rąk ich nabywcy. Dlatego zbywając udziały, warto przy ustalaniu ceny za udziały wziąć także pod uwagę kwotę wniesionych dopłat.
