mec. Tomasz Kański, AKADEMIA PRAWA GOSPODARCZEGO CZ. 559, Dziennik Gazeta Prawna
Kto jest uprawniony do głosowania zastawionymi udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością? Zgodnie z art. 187 par. 2 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) umowa spółki może przewidywać, że zastawnik jest uprawniony do wykonywania prawa głosu z zastawionych udziałów. Jeżeli umowa spółki nie zawiera takiego postanowienia, wówczas – niezależnie od postanowień umowy zastawniczej – uprawnionym do głosowania pozostaje zastawca udziałów i jedynym sposobem, który umożliwi zastawnikowi wykonywanie prawa głosu z zastawionych udziałów, będzie uzyskanie odpowiedniego pełnomocnictwa od zastawcy zgodnie z art.
243 par. 1 k.s.h. (przy założeniu, że umowa spółki nie ogranicza głosowania przez pełnomocników).
Istnienie w umowie spółki zapisu przewidującego możliwość głosowania przez zastawnika nie jest jedynym warunkiem, który musi być spełniony, aby zastawnik mógł głosować. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 182 par. 1 k.s.h. umowa spółki może uzależniać zastawienie udziałów od zgody spółki lub w inny sposób je ograniczać. Jeżeli zastaw będzie ustanowiony bez zgody spółki lub z naruszeniem ograniczeń przewidzianych w umowie spółki, wówczas mimo istnienia w umowie spółki zapisów uprawniających zastawnika do głosowania z zastawionych udziałów nie będzie on mógł realizować takiego uprawnienia, gdyż z perspektywy spółki zastaw będzie nieskuteczny.
Zakładając, że zastaw został ustanowiony w sposób zgodny z postanowieniami umowy spółki, o ustanowieniu zastawu należy poinformować spółkę, przedstawiając odpowiednie dowody (w przypadku zastawu zwykłego powinna być to umowa, zaś w przypadku zastawu rejestrowego dodatkowo wypis z rejestru zastawów potwierdzający ustanowienie zastawu rejestrowego). Zgodnie z art. 187 par. 1 k.s.h. zastaw jest skuteczny wobec spółki tylko od momentu takiego powiadomienia. Po jego otrzymaniu zarząd spółki powinien odnotować fakt ustanowienia zastawu w księdze udziałów.
Ewentualne zaniechanie przez zarząd dokonania takiej adnotacji lub opóźnienie w jej dokonaniu nie powinny mieć wpływu na możliwość wykonywania prawa głosu przez zastawnika.
