Gazeta Prawna, Akademia Podatkowa, Jarosław Bieroński
Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki stanowi wymieniony w ustawach podatkowych przychód z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej. Jak wiadomo, nie tylko podlega on podatkowi, ale podatek ten powinna pobrać i zapłacić spółka. Czy jednak zawsze na udziałowcu lub akcjonariuszu spółki ciąży zobowiązanie podatkowe z tego tytułu? Czy warto dokumentować pochodzenie kwot zarachowanych na funduszach spółki i przenoszonych na kapitał zakładowy?
Nie każda kwota przeniesiona z funduszu rezerwowego i zapasowego na kapitał zakładowy spółki stanowi dochód faktycznie uzyskany przez jej udziałowca albo akcjonariusza. W myśl art. 10 ust. 1 punkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a także art. 24 ust. 5 punkt 4 ustawy o PIT, dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym m.in. dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej.
Sposób sformułowania tych przepisów sugeruje, że wyrażenie dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału odnosi się także do kwot przekazanych na kapitał zakładowy z innych kapitałów spółki. Jak wiadomo, kapitał zapasowy lub rezerwowy spółki może pochodzić z zysku netto, nadwyżki ceny emisyjnej akcji i udziałów nad ich wartością nominalną (agio) bądź innych środków niebędących zyskiem spółki, np. dopłat wspólników. Można więc twierdzić, że przychodem posiadacza udziałów lub akcji jest tylko taka kwota przekazana na kapitał zakładowy z innych kapitałów spółki, która jednocześnie pochodzi z zysku spółki za ostatni rok obrotowy lub za lata poprzednie.
Stanowisko takie zajął NSA w wyroku z 5 lipca 2002 r. (sygn. akt I SA/Kr 1625/00), w którym stwierdził, że podwyższenie kapitału akcyjnego z innych środków niż nierozdzielone w latach poprzednich zyski (np. środki pochodzące z agio) nie wymaga zapłaty podatku dochodowego przez spółkę i akcjonariuszy. Podobne stanowisko zajęły organy podatkowe w wielu urzędowych interpretacjach (por. sygn. PD-1/005/2-202/03/WK; sygn. PO 2/11-1249- 0243/96; sygn. BI/4117-0056/05; sygn. PB II-1/423-14/04/DP; sygn. PDA/415-7/04).
W rezultacie kwoty zarachowane na funduszach rezerwowych i zapasowych, niepochodzące z zysków spółki, lecz z innych źródeł, jak np. dopłaty wspólników lub agio, nie podlegają podatkowi dochodowemu w przypadku przesunięcia ich równowartości na podwyższenie kapitału zakładowego spółki. Przed podjęciem uchwały wspólników w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego warto zatem zadbać o udokumentowanie źródeł pochodzenia kwot przenoszonych na ten kapitał z innych funduszy spółki.
Źródło: Gazeta Prawna
