Czy we wniosku o udzielenie opieki nad dzieckiem pracownik może wskazać, że jeden dzień wykorzysta w wariancie dnia, a drugi – w godzinach?
Irena Pacholewska-Urgacz: Zgodnie z art. 188 k.p. pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Rodzic deklaruje sposób wykorzystania w danym roku kalendarzowym powyższego zwolnienia w pierwszym wniosku o udzielenie takiego wolnego składanym w danym roku kalendarzowym.
Z powyższej regulacji wynika, że pracownikowi przysługuje alternatywnie możliwość skorzystania ze zwolnienia w wymiarze dziennym albo godzinowym. We wniosku składanym w danym roku po raz pierwszy decyduje się na jeden z oferowanych wariantów – albo opieki w dniach, albo „na godziny”. Nie ma natomiast możliwości podziału przysługującego zwolnienia i wnioskowania w ten sposób, że część zostanie wykorzystana jako jeden dzień, a druga część w wymiarze godzinowym.
Czy pracownik, który wziął cały dzień opieki, a okazało się, że potrzebuje tylko godzinę czy dwie zwolnienia, może zmienić formę korzystania z opieki na godzinową?
Jeżeli pracownik zdecydował się na skorzystanie ze zwolnienia na opiekę nad dzieckiem na podstawie art. 188 k.p. w wariancie dziennym, to taka forma korzystania z powyższego uprawnienia jest dla niego wiążąca w ciągu całego roku kalendarzowego. Jeśli zatem następnie okaże się, że nie potrzebuje on wykorzystać całego dnia, to nie może samodzielnie zmienić formy korzystania z opieki na godzinową.
Przyznanie pracownikom możliwości zmiany zdania w tym zakresie (i to bez jakiegokolwiek wyprzedzenia) mogłoby, moim zdaniem, powodować istotne problemy organizacyjne po stronie pracodawców.
Czy z tego zwolnienia od pracy na dziecko szef może pracownika odwołać, jeśli pojawią się jakieś szczególne okoliczności, np. awaria systemu, który obsługuje informatyk?
Do zwolnienia na opiekę nad dzieckiem na podstawie art. 188 k.p. nie stosuje się przepisów o urlopach wypoczynkowych. Dlatego też pracodawca nie ma możliwości odwołania pracownika ze zwolnienia.
Zatrudniony może stawić się w firmie dobrowolnie, a termin wykorzystania zwolnienia wolno przesunąć za zgodą stron. Jeśli jednak rodzic nie stawi się do pracy dobrowolnie, to pracodawca nie ma możliwości zastosowania wobec niego żadnych sankcji z tego tytułu.
