DZIAŁANIA DOPUSZCZALNE:
- wyposażenie pracowników w darmowe środki ochrony indywidualnej (maseczki ochronne oraz odkażacze rąk)
- ograniczenie podróży zagranicznych do krajów podwyższonego ryzyka
- zaproponowanie pracy w trybie Home Office
- zwolnienie pracowników na czas wykonania badań profilaktycznych
- przeprowadzanie szkoleń w zakresie profilaktyki zachorowań
DZIAŁANIA ZABRONIONE:
- wprowadzenie obowiązkowych badań lekarskich
- wprowadzenie zakazu udawania się do miejsc o podwyższonym ryzyku w celach prywatnych
- żądanie informacji o miejscu odbywania urlopu wypoczynkowego
- odmowa udzielania urlopu wypoczynkowego ze względu na możliwość wystąpienia zachorowania
- przymusowe izolowanie od zespołu tych pracowników, co do których istnieje podejrzenie potencjalnego zakażenia
Doniesienia o pierwszych przypadkach stwierdzających wystąpienie koronawirusa w Europie wywołują coraz większe obawy pracodawców i pracowników. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, które napływają od naszych klientów, w związku z rozprzestrzenieniem się koronawirusa.
- Czy pracownik może odmówić udziału w podróży służbowej do kraju, w którym zostały stwierdzone przypadki wystąpienia koronawirusa?
Co do zasady pracownik, nie może odmówić udziału w podróży służbowej, która stanowi polecenie służbowe pracodawcy. Jedynie kobiety w ciąży oraz osoby opiekujące się dzieckiem do ukończenia przez nie czwartego roku życia mogą odmówić wykonania takiego polecenia. Pracodawca wysyłający pracownika w zagraniczną podróż służbową może i powinien wykupić dodatkowe ubezpieczenie na czas podróży, bowiem zgodnie z przepisami prawa w przypadku wystąpienia choroby jest zobowiązany do zwrotu wszelkich udokumentowanych kosztów leczenia zagranicznego. Kontrowersyjne jest, czy w związku z rozprzestrzeniającym się wirusem pracownik może odmówić udziału w zagranicznej podróży służbowej? Wszystko zależy od miejsca odbywania podróży i realnej oceny zagrożenia. Odmowa zagranicznej podróży służbowej do kraju, w którym nie został stwierdzony wirus będzie nieuzasadniona. Natomiast w przypadku krajów co do których Ministerstwo Spraw Zagranicznych odradza zagraniczne podróże ze względu na wysoki współczynnik zachorowań, pracownik może powołać się na art. 210 § 1 KP, który umożliwia powstrzymanie się od wykonania polecenia służbowego w razie, gdy warunki pracy stwarzają bezpośrednie zagrożenie zdrowia.
- Czy pracodawca może zlecić pracownikom pracę w trybie home office z obawy przed zarażeniem koronawirusem?
Częstym pomysłem pracodawców obawiających się rozprzestrzeniania zachorowań w miejscu pracy jest zlecenie pracownikom pracy zdalnej, w trybie tzw. home office. Czy pracownik musi wykonywać takie polecenie? Zlecenie home office bez realnego uzasadnienia swojej decyzji może stanowić nadużycie ze strony pracodawcy. Natomiast jeżeli pracodawca ma uzasadnione obawy (np. wynikające z odbytej podróży zagranicznej pracownika do terenów objętych zachorowaniami) zlecenie pracy zdalnej do czasu potwierdzenia stanu zdrowia pracownika może być zasadne, jako środek zapobiegawczy.
- Czy pracodawca może żądać od pracownika udzielenia informacji o miejscu, w którym odbywał lub będzie odbywał urlop?
Pracodawca nie może zobowiązać pracownika do przekazania mu informacji o miejscu odbywania urlopu. Mimo, że to pracodawca ostatecznie podejmuje decyzję o udzieleniu urlopu pracownikowi, jego decyzja nie może być uzależniona od miejsca, do którego pracownik chce się udać. Nieudzielenie lub odwołanie pracownika z urlopu może być spowodowane tylko względami organizacji pracy, a nie obawą wystąpienia zachorowania. Żądanie od pracownika wskazania, w jakim kraju będzie wykorzystywał urlop wypoczynkowy, może być uznane za naruszające prywatność osoby zatrudnionej, choć pracodawca może oczekiwać od pracowników odpowiedzialności za zdrowie własne i innych.
- Czy pracownik może podnieść zarzut dyskryminacji w stosunku do pracodawcy, w związku z podjętymi przez niego środkami profilaktycznymi zastosowanymi w zakładzie pracy?
Działania profilaktyczne podejmowane przez pracodawcę w związku z wystąpieniem zachorowań na koronawirusa nie mogą być skierowane wyłącznie do pracowników określonej narodowości. Takie działania skutkowałyby dyskryminacją w zatrudnieniu. Natomiast podejmowanie przez pracodawcę działań profilaktycznych w stosunku do wszystkich pracowników zakładu pracy lub tylko tych (bez względu na narodowość), którzy byli narażeni na kontakt z wirusem nie jest działaniem dyskryminacyjnym. W każdym przypadku środki podejmowane przez pracodawcę powinny być proporcjonalne tj. właściwe i konieczne do osiągnięcia zgodnego z prawem celem, jakim jest ochrona zdrowia pracowników.