ORZECZNICTWO: W przypadku, gdy w toku postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie jest przeprowadzana tzw. ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, organ administracji wydaje decyzję, której jedynym rozstrzygnięciem jest, zasadniczo, brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Przepisy nie nakładają obowiązku, aby rozstrzygnięcie takiej decyzji obejmowało jakieś inne elementy. Zasadne jest jednak, aby w osnowie decyzji organ precyzyjnie określił także przedsięwzięcie będące przedmiotem decyzji oraz miejsce, w którym przedsięwzięcie to ma być zlokalizowane. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 marca 2017 r. (IIOSK 1609/16), w którym oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 1 marca 2016 r. (IISA/Bk21/16).
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym. Inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania istniejącego budynku gospodarczego na budynek warsztatowo-produkcyjny do remontu i produkcji łodzi. Inwestycja ta została zakwalifikowana jako „stocznie produkcyjne lub remontowe” i tym samym zaliczona do grupy przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 46 rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
W toku postępowania, powiatowy państwowy inspektor sanitarny wydał opinię, że dla tego przedsięwzięcia konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko. Inną opinią wydał regionalny dyrektor ochrony środowiska. Jego zdaniem przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko nie było konieczne. Prowadzący postępowania wójt gminy wydał postanowienie stwierdzające brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla ww. przedsięwzięcia. Następnie wydał decyzję stwierdzającą brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania ww. inwestycji na środowisko. Organ uznał, że oddziaływanie planowanej inwestycji będzie miało charakter lokalny. Ponadto, w decyzji wskazał rozwiązania mające na celu zmniejszenie uciążliwości przedsięwzięcia dla terenów sąsiednich. Organ I instancji stwierdził ponadto, że ze względu na lokalny charakter oddziaływań, planowane rozwiązania techniczne i technologiczne, sposób wykonywania produkcji i remontów, ich skalę oraz usytuowanie przedsięwzięcia, przedsięwzięcie to nie będzie stanowiło źródła ponadnormatywnych oddziaływań na środowisko gruntowo-wodne i powietrze oraz nie wpłynie negatywnie na prawidłowe funkcjonowanie zwierząt, roślin oraz ich siedlisk.
Od decyzji tej odwołanie złożyli przeciwnicy planowanej inwestycji.
Jednak organ odwoławczy, tj. samorządowe kolegium odwoławcze (SKO), utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.
Organ odwoławczy podzielił w całości ocenę sprawy dokonaną przez organ I instancji. Decyzja SKO została zaskarżona przez przeciwnika inwestycji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku (WSA). WSA nie zgodził się z zarzutami podniesionymi w skardze i ją oddalił. Zdaniem sądu I instancji w zaskarżonych decyzjach organów obu instancji w sposób wyczerpujący wyjaśniono, z jakich przyczyn realizacja planowanego przedsięwzięcia nie wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Przeciwnik inwestycji od wyroku WSA złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). W skardze zarzucono wyrokowi WSA m.in.naruszenie art. 85 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy poprzez brak zawarcia w zaskarżonej decyzji informacji o wszystkich uwarunkowaniach, o których stanowi w art. 63 ust. 1 ustawy oraz na ustaleniu w tej decyzji ograniczeń i warunków wynikających z art. 82 ustawy środowiskowej, które są właściwe dla przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
NSA oddalił tę skargę kasacyjną. Odnosząc się do podniesionego zarzutu naruszenia 85, ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, NSA uznał ten zarzut za bezzasadny. NSA zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 85 ust. 2 ww. ustawy uzasadnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, niezależnie od wymagań wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, w przypadku, gdy nie została przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, powinno zawierać informacje o uwarunkowaniach, o których mowa w art. 63 ust. 1 wspomnianej ustawy, uwzględnionych przy stwierdzaniu braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Z treści tego przepisu nie wynika, zdaniem NSA, obowiązek odniesienia się przez organ do wszystkich uwarunkowań z art. 63 ust. 1 ww. ustawy, a jedynie tych, które organ uwzględnił przy stwierdzaniu braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Ponadto NSA wskazał, że, zgodnie z art. 84 ust. 1 ww. ustawy, w przypadku, gdy nie została przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach właściwy organ stwierdza brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
NSA zaznaczył, że w praktyce może budzić wątpliwości, jakie elementy powinny znaleźć się w treści decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wydanej bez przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. W przeciwieństwie do art. 82 ust. 1 ww. ustawy, art. 84 ust. 1 wskazuje jedynie na konieczność stwierdzenia w takiej decyzji, że nie ma potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, a zatem nie ma konieczności wskazywania w takiej decyzji innych elementów. Nie oznacza to jednak, że osnowa decyzji, jak i jej uzasadnienie, musi ograniczać się tylko do tego rodzaju stwierdzenia. Przeciwnie, zdaniem NSA, powinno z niej precyzyjnie wynikać, do jakiego przedsięwzięcia się odnosi i w którym miejscu przedsięwzięcie to ma być zlokalizowane. Nadto, w ocenie NSA brak jest przeszkód, aby decyzja ta zawierała także dodatkowe rozstrzygnięcia (o których stanowi art. 82 ust. 1 ww. ustawy), co pozwoli usunąć wątpliwości co do sposobu określenia warunków realizacji przedsięwzięcia.
wyrok: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 marca 2017 r., sygn. II OSK 1609/16
KOMENTARZ EKSPERTA:
Tomasz Duchniak, radca prawny, Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
Wyrok NSA uważam za trafny. Przepisy ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko nakładają na organy administracji obowiązek, aby przy wydawaniu postanowienia co do obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko wzięły pod uwagę kryteria, których długa lista zawarta została w art. 63 ust. 1 tej ustawy. W przypadku, gdy organ wyda decyzję stwierdzającą brak obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w treści tej decyzji powinien podać informacje o ww. uwarunkowaniach (kryteriach) uwzględnionych przy stwierdzaniu braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Ustawowe kryteria zostały sformułowane tak, aby obejmowały wszystkie możliwe rodzaje inwestycji. Dlatego NSA ma rację, twierdząc, że nie jest konieczne, aby w decyzji stwierdzającej brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko organ odnosił się do wszystkich kryteriów, a jedynie do tych, które są relewantne dla danej inwestycji. W komentowanym wyroku NSA zwrócił słusznie uwagę, że z formalnego punktu widzenia w przypadku, gdy nie jest przeprowadzana ocena oddziaływania na środowisko, w sentencji decyzji kończącej postępowanie organ powinien zasadniczo jedynie stwierdzić brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz precyzyjnie określić przedsięwzięcie i miejsce jego lokalizacji. Warto nadmienić, że w wyniku zmiany przepisów obowiązującej od 1 stycznia 2017 r. w decyzji stwierdzającej brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko organ może także zawrzeć również inne rozstrzygnięcia, w tym np. może określić istotne warunki korzystania ze środowiska w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia, lub wskazać na wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji wymaganej do wydania kolejnych decyzji w procesie przygotowania inwestycji (np.w projekcie budowlanym).