Gazeta Prawna, Tygodnik Podatkowy, Sławomir Łuczak
SŁAWOMIR ŁUCZAK
radca prawny, partner w Zespole Podatkowym Sołtysiński Kawecki i Szlęzak
Czy przychody z usług menedżerskich można opodatkować według 19-proc. liniowej stawki PIT?
Wśród menedżerów powszechna jest świadomość negatywnych dla nich skutków obecnego brzmienia art. 13 pkt 9 ustawy o PIT, który nakazuje zaliczać przychody z usług menedżerskich do źródła działalność wykonywana osobiście. Przepis ten oznacza w praktyce, że menedżerowie nie mogą opodatkowywać dochodów osiąganych z tytułu zarządzania przedsiębiorstwami, korzystając z 19-proc. liniowej stawki podatku. Stosowanie tej regulacji wyklucza jednocześnie możliwość uzyskiwania przychodów z tytułu świadczenia usług zarządzania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Oczywiście, ten legislacyjny zabieg miał na celu przede wszystkim skutek fiskalny, tj. utrzymanie opodatkowania dochodów menedżerów według stawek progresywnych.
Na przestrzeni kilku lat obowiązywania art. 13 pkt 9 ustawy o PIT podejmowano różne próby wypracowania rozwiązań, których zastosowanie pozwalałoby na uniknięcie progresywnego opodatkowania. Najbardziej rozpowszechniona była praktyka zakładania przez menedżerów spółek osobowych (zwykle komandytowych), które zawierały z przedsiębiorcami umowy o zarządzanie. Z formalnoprawnego punktu widzenia usługi zarządzania były świadczone przez spółkę osobową, a nie menedżera. Menedżer osiągał natomiast dochody z zysku wypracowanego przez spółkę, której był wspólnikiem. W rezultacie argumentowano, że przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą jest spółka osobowa, a nie jej wspólnicy, a na podstawie art. 5b ust. 2 ustawy o PIT dochód wspólników spółki osobowej należy zakwalifikować do dochodu z działalności gospodarczej. Prawidłowość tej argumentacji potwierdzona została w kilku interpretacjach organów podatkowych, m.in. w postanowieniu Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 26 czerwca 2007 r. (nr RO-XV/PDOF-209/210/JB/07), w postanowieniu Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z 8 sierpnia 2007 r. (nr 1449/1CG/415-19/07/i-27/AS).
W ciągu ostatniego roku organy podatkowe zmieniły jednak swoją dotychczasową praktykę i uznają obecnie, że przychody z umów o zarządzanie (np. kontraktów menedżerskich) zawsze stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście. Bez znaczenia jest przy tym forma, w jakiej prowadzona jest działalność. W konsekwencji również wtedy, gdy przychody z umów o zarządzanie są osiągane w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną w formie spółki osobowej, ich źródłem dla wspólnika jest działalność wykonywana osobiście.
Zmiana stanowiska organów podatkowych oznacza w praktyce, że nie jest możliwe stosowanie przez menedżerów wspólników spółek osobowych do tego rodzaju przychodów podatku liniowego, a spółka wypłacająca wynagrodzenie spółce osobowej, z którą zawarła umowę o usługi zarządzania, jest zobowiązana do pobierania i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (por. interpretacja z 12 czerwca 2008 r. nr ITPB1/415-199/08/MR, z 4 czerwca 2008 nr ITPB1/415-173 /08/MR, z 31 grudnia 2007 r. nr ILPB1/415-112/07-4/GM, z 14 maja 2008 r. nr IPPB1/415-218/08-2/PJ, z 26 maja 2008 nr IBPB1/415-184/08/RM /KAN-2028/02/08). Powyższe stanowisko organów podatkowych potwierdzają ostatnio także sądy, np. WSA w Warszawie wyrok z 27 marca 2008 r., III SA/Wa 116/08.