W ostatnich miesiącach sprzedaż nowych samochodów w salonach dealerskich drastycznie maleje. W tej sytuacji wielu dealerów stara się wdrażać zdalne procesy sprzedaży, które nie wymagają wizyty klienta w salonie dealerskim. Zdalne modele sprzedaży samochodów w obrocie konsumenckim generują jednakże dodatkowe obowiązki i ryzyka po stronie dealera.
W praktyce dealerzy wdrażają mechanizmy sprzedaży pojazdów polegające w szczególności na:
- sprzedaży pojazdów za pośrednictwem witryny internetowej;
- zawarciu umowy sprzedaży przez pracownika dealera w miejscu zamieszkania klienta;
- zawarciu umowy sprzedaży bez fizycznej obecności stron (dystrybucja umów za pośrednictwem kuriera lub drogą mailową).
Zdalne modele zawarcia umowy sprzedaży pojazdów w obrocie konsumenckim stanowią zasadniczo zawarcie umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy na podstawie Ustawy o prawach konsumenta. Sprzedaż samochodu nie korzysta bowiem z ustawowego wyłączenia prawa odstąpienia dotyczącego rzeczy nieprefabrykowanych, wyprodukowanych według specyfikacji konsumenta. Samochody osobowe to w zdecydowanej większości produkty zasadniczo prefabrykowane o charakterze powtarzalnym, gdzie wybór klienta jest ograniczony jedynie do niektórych parametrów (silnik, skrzynia biegów, wyposażenie, kolor nadwozia, itd.). W konsekwencji zastosowanie zdalnych metod sprzedaży w obrocie konsumenckim powoduje istotne konsekwencje dla dealera:
- konsument może w terminie 14 dni odstąpić od umowy bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów – uprawnienia tego nie można kontraktowo wyłączyć;
- dealer ma obowiązek poinformowania konsumenta m.in. o prawie odstąpienia od umowy – naruszenie tego obowiązku powoduje, że prawo do odstąpienia przysługuje konsumentowi przez okres 12 miesięcy;
- z odstąpieniem od umowy przez konsumenta wiążą się: obowiązek dealera zwrotu ceny zakupu za samochód; przerejestrowanie pojazdu z powrotem na dealera; spadek wartości pojazdu (pojazd używany), problemy towarzyszące rozwiązaniu umów związanych z finansowaniem zakupu pojazdu.
Naruszenie obowiązków informacyjnych względem konsumentów może skutkować nałożeniem kary przez UOKiK w wysokości do 10% rocznego obrotu przedsiębiorcy (dealera).
W tej sytuacji warto aby dealerzy zapewniali klientom w najszerszym możliwym zakresie możliwość zapoznania się z ofertą w sposób zdalny (np. wirtualny salon, wideorozmowy itp.), ale zawarcie umowy sprzedaży samochodu w obrocie konsumenckim dokonywali w sposób tradycyjny w salonie dealera w warunkach zapewniających ochronę sanitarną klienta (np. spotkania indywidualne z klientem w wydzielonym pomieszczeniu salonu). Natomiast dealerzy którzy wprowadzają zdalne metody sprzedaży pojazdów
w obrocie konsumenckim (umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy) powinni pamiętać o dodatkowych obowiązkach, w szczególności o obowiązkach informacyjnych i prawie odstąpienia konsumenta od umowy sprzedaży.
