Pracodawcy od ponad roku mają możliwość polecenia pracownikom wykonywania pracy zdalnej. Wprowadzenie takiej możliwości przepisami Tarczy Antykryzysowej udowodniło wszystkim pracodawcom, że ta forma wykonywania pracy może być nie tylko efektywna, ale również może generować znaczne oszczędności. W ubiegłym tygodniu do konsultacji publicznych został skierowany długo wyczekiwany projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Projekt zakłada uchylenie przepisów o telepracy i zastąpienie ich nowymi, nieco bardziej elastycznymi rozwiązaniami dotyczącymi pracy zdalnej.
Główne założenia projektu:
1. Praca zdalna będzie pojęciem szerszym niż telepraca. Jak wskazano w uzasadnieniu praca w formie zdalnej może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych.
2. Praca zdalna może być wprowadzona na etapie zawierania umowy o pracę, jak i w trakcie zatrudnienia. Pracodawca będzie miał możliwość jednostronnego zlecenia wykonywania pracy zdalnej tylko w szczególnych przypadkach – obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub gdy jest to niezbędne ze względu na obowiązek zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Co do zasady wykonywanie pracy zdalnej będzie wymagało uzyskania zgody pracownika.
3. Zasady wykonywania pracy zdalnej będą określane
w formie:
- porozumienia zawieranego ze związkami zawodowymi,
- w regulaminie wydanym przez pracodawcę po konsultacji z przedstawicielami pracowników;
- w porozumieniu zawartym z pracownikiem, albo
- w poleceniu wykonywania pracy zdalnej.
4. Miejsce wykonywania pracy zdalnej jest wskazywane przez pracownika, ale wymaga uzgodnienia z pracodawcą. W szczególności miejscem wykonywania pracy zdalnej może być miejsce zamieszkania pracownika.
5. Pracodawca będzie zobowiązany dostarczyć pracownikowi niezbędne do pracy zdalnej materiały i narzędzia. Ponadto będzie zobowiązany pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, dostępem do łączy telekomunikacyjnych oraz zapewnić odpowiednią pomoc techniczną. Wykorzystywanie przez pracownika własnego sprzętu, materiałów i narzędzi będzie wymagało wypłaty ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu. Pracodawca nie ma obowiązku zapewniania pracownikom niezbędnych środków higieny osobistej.
6. Dostarczenie przez pracodawcę materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej oraz pokrycie kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o PIT.
7. Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej będzie możliwe tylko po złożeniu przez niego oświadczenia potwierdzającego, że stanowisko pracy zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz, że pracownik posiada odpowiednie warunki lokalowe i techniczne do pracy w takim trybie.
8. Przed dopuszczeniem do pracy pracodawca ma obowiązek sporządzenia oceny ryzyka zawodowego, na której podstawie sporządza informację na temat właściwej organizacji stanowiska pracy. Pracodawca nie jest odpowiedzialny za organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP.
9. Szkolenie wstępne w dziedzinie BHP osób przyjmowanych na stanowisko administracyjno-biurowe może być w całości przeprowadzone online.
10. Pracodawca będzie zobowiązany do wskazania osoby lub organu odpowiedzialnego za współpracę z pracownikiem wykonującym pracę zdalną oraz upoważnionych do przeprowadzania kontroli w miejscu wykonywania pracy zdalnej.
11. Praca zdalna będzie mogła być wykonywana także w sposób okazjonalny, na wniosek pracownika, który będzie wymagał akceptacji pracodawcy. Praca zdalna w tym trybie będzie mogła być wykonywana w wymiarze nieprzekraczającym 12 dni w roku. Szczegółowe regulacje dot. organizacji pracy zdalnej nie będą miały zastosowania do okazjonalnej pracy zdalnej.
12. Dopuszczenie możliwości składania wniosków przez pracownika pracującego w trybie zdalnym, dla których kodeks przewiduje formę pisemną, w formie elektronicznej. Ponadto uzgodnienia dotyczące przejścia na tryb pracy zdalnej w trakcie zatrudnienia, potwierdzenie zapoznania się przez pracownika z oceną ryzyka pracy i odbycie szkolenia BHP, potwierdzenie zapoznania się z zasadami ochrony danych, oświadczenie pracownika potwierdzające odpowiednie warunki lokalowe do wykonywania pracy zdalnej, mogą przyjmować formę papierową lub elektroniczną.
