Koronawirus a praca sądów

W związku z zagrożeniem epidemicznym sądy powszechne, sądy administracyjne oraz Sąd Najwyższy ograniczyły swoją działalność. W sądach zawieszono bezpośrednią obsługę interesantów na rzecz kontaktu telefonicznego i elektronicznego. Oznacza to, że ograniczona została możliwość przeglądania akt sądowych. Odwołane zostały również rozprawy, w większości sądów do dnia 31 marca 2020 r., z wyjątkiem spraw pilnych. Decyzje o odwołaniu rozpraw i posiedzeń jawnych zostały podjęte przez prezesów poszczególnych sądów w drodze zarządzeń. Katalog spraw pilnych, w których wciąż odbywają się posiedzenia, nie został przyjęty jednolicie przez wszystkie sądy. Część sądów odwołuje się do definicji legalnej sprawy pilnej w § 2 ust. 5 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, podczas gdy niektóre sądy stworzyły własny katalog takich sprawy. Wykaz spraw pilnych wskazywany jest co do zasady w zarządzeniach prezesów sądów.

Nie można wykluczyć, że trwający stan epidemiczny spowoduje wydłużenie okresu, w którym nie będą odbywać się rozprawy i posiedzenia jawne, do końca kwietnia 2020 r. Z informacji przekazywanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że obecnie trwają prace nad nowelizacją ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (specustawa). Nowelizacja ma określić m.in. jednolity katalog spraw pilnych, zasady funkcjonowania sądów z możliwością zawieszenia prac sądu w ogóle (co oznacza zamknięcie sądu i przejęcie jego zadań przez inny sąd) oraz uregulowanie biegu terminów procesowych i materialnoprawnych, a także ukształtować niektóre stosunki prawne. Prace nad nowelizacją specustawy koordynuje Minister Rozwoju. Projekt nie został jeszcze opublikowany.

Wobec braku jednolitej regulacji działalności sądów w trakcie zagrożenia epidemicznego rekomendujemy sprawdzanie aktualnych zarządzeń prezesów sądów oraz kontakt telefoniczny z sądami w celu ustalenia, czy rozprawa lub posiedzenie jawne w określonej sprawie odbędą się w zaplanowanym terminie.